Elise Russcher

"Ik begon hier in 2012 als jurist in de Vreemdelingenkamer. Al tijdens mijn studie vond ik migratierecht het meest interessant. In 2018 werd ik gedetacheerd bij de Nederlandse griffie van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg. Dat was een mooie periode – ik heb er veel goede vriendschappen aan over gehouden. Je werkt samen met collega’s uit – toen nog – 47 landen met elk hun eigen rechtssysteem. Die ervaring nam ik weer mee toen ik in 2020 naar de Raad terugkeerde. Den Haag vind ik wel leuker dan Straatsburg: na twee jaar miste ik de zee!

Sinds 2,5 jaar ben ik unithoofd in de Vreemdelingenkamer. Ik geef leiding aan zo’n dertig juristen en zes administratief medewerkers. In mijn unit behandelen we asielzaken, over onder andere de geloofwaardigheid van verhalen van vreemdelingen. Zij beroepen zich soms op hun religie, politieke overtuiging of seksuele geaardheid, en geven aan daarom niet te kunnen terugkeren. Als unithoofd is het mijn taak om medewerkers te motiveren hun werk goed te doen. Daarnaast ben ik bij Bestuursrechtspraak coördinator werving en selectie, en spreek dus veel sollicitanten.

Sinds vorig jaar zit ik met drie collega’s in het kernteam van het programma 'Betrokken Rechtspraak'. Wij sturen veertien teams aan met ruim tachtig collega’s. Het programma is er gekomen na de reflectie op de kinderopvangtoeslagenaffaire, die 35 aanbevelingen opleverde met als doel het vertrouwen in de bestuursrechtspraak te herstellen. Daaraan geven wij nu inhoud. Van de bestuursrechter wordt een kritischere en actievere opstelling verwacht. We zijn ons er meer van bewust dat er ongelijkheid kan zitten tussen de machtige overheid en soms kwetsbare burgers.

De eerste resultaten zijn er al. We hebben meer contact met ‘buiten’: Nationale ombudsman, bestuursrechters van rechtbanken, advocaten, wetenschappers. Staatsraden advocaat-generaal adviseren ons met steeds meer conclusies. We hebben ook 'meedenkers' van buiten geïntroduceerd: de amicus curiae is voor het eerst ingezet. Zo zien we eerder waar het in de uitvoering verkeerd gaat en kunnen we signalen aan de wetgever doorgeven als toepassing van de wet niet goed uitpakt voor de burger. Onze focus is veranderd. Het gaat meer om individuele rechtsbescherming en minder om het vasthouden aan vaste lijnen in de rechtspraak. Er is meer oog voor rechtvaardigheid, meer de menselijke maat. Ik vind het geweldig dat ik daaraan een bijdrage kan leveren."