Recht van de Europese Unie
De CrEU adviseert intern over Unierechtelijke vraagstukken in algemene zin, in concrete adviezen en aanhangige rechtszaken, en over te stellen prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie van de EU. De expertise van de CrEU strekt zich uit over de gehele breedte van het Unierecht waarmee de Raad in aanraking komt. Bij haar adviezen betrekt zij de oprichtingsverdragen, Europese wet- en regelgeving, de jurisprudentie van het Hof en, in nauwe samenwerking met het CB, het Handvest van de grondrechten van de EU.
Afdeling bestuursrechtspraak
In 2022 heeft de CrEU de Afdeling bestuursrechtspraak geadviseerd in een veelheid van rechtszaken uit alle drie kamers en bij de voorbereiding van de vijf prejudiciële verwijzingen die de Afdeling bestuursrechtspraak in 2022 heeft voorgelegd aan het Hof van Justitie in Luxemburg.
Algemene kamer
De Dienstenrichtlijn komt geregeld aan de orde in rechtszaken bij de Algemene Kamer en de Omgevingskamer. In 2022 heeft de CrEU verschillende keren geadviseerd over de reikwijdte en toepassing van deze richtlijn. Bij de Algemene Kamer speelt de Dienstenrichtlijn in het bijzonder een grote rol in zaken over vergunningstelsels. De Afdeling bestuursrechtspraak heeft op 25 mei 2022 een richtinggevende uitspraak gedaan over de eis dat de leidinggevende of exploitant van een horecabedrijf niet in enig opzicht van slecht levensgedrag mag zijn. De Afdeling heeft verduidelijkt welke feiten en omstandigheden op grond van de Dienstenrichtlijn bij de beoordeling van deze eis mogen worden betrokken (ECLI:NL:RVS:2022:1493).
Verder is in 2022 vanuit de Algemene Kamer een aantal prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie gesteld. In haar verwijzingsuitspraken van 29 juni (ECLI:NL:RVS:2022:1814) en 16 november (ECLI:NL:RVS:2022:3318) heeft de Afdeling bestuursrechtspraak het Hof om nadere uitleg van de Verordening voorvallen gevraagd. In verband met onderzoek naar de MH17-ramp hebben RTL en AVROTROS de minister van Justitie en Veiligheid gevraagd om openbaarmaking van alle meldingen over incidenten en voorvallen in de burgerluchtvaart uit het European Coordination Centre for Accident and Incident Reporting Systems (Eccairs) over Oekraïne uit 2014. De Afdeling bestuursrechtspraak heeft het Hof om uitleg van artikel 15 van de Verordening voorvallen verzocht, met betrekking tot de vraag of dat artikel de nationale autoriteiten tot de geheimhouding van Eccairs-meldingen verplicht. De CrEU heeft geadviseerd over de verwijzingsuitspraak.
Omgevingskamer
De invloed van het Europees milieurecht op het nationale omgevingsrecht heeft ook in 2022 zijn weerslag gehad op de adviezen van de CrEU. Bij de zogenoemde ‘Porthos-uitspraak’ (ECLI:NL:RVS:2022:3159) over de bouwvrijstelling speelden de Habitatrichtlijn en het PAS-arrest van het Hof van Justitie (ECLI:EU:C:2018:882) een centrale rol. Daarbij adviseerde de CrEU over de vraag of nieuwe prejudiciële vragen aan het Hof gesteld moesten worden over de toets of ‘significante gevolgen voor Natura 2000-gebieden zijn uitgesloten’.
Ook in andere omgevingszaken was het Unierecht van groot belang. In haar uitspraak van 27 juli beoordeelde de Afdeling bestuursrechtspraak of een bioraffinage in Grubbenvorst als een ‘geïntegreerde chemische installatie’ aangemerkt moest worden, met als gevolg dat daarvoor een milieueffectrapportage gemaakt moest worden (ECLI:NL:RVS:2022:2157). In de uitspraak van 30 november toetste zij een besluit voor het lozen van verontreinigt grondwater in de Nederrijn bij Ede aan de Kaderrichtlijn water (ECLI:NL:RVS:2022:3522). En in de uitspraak van 14 december gaf de Afdeling bestuursrechtspraak toepassing aan het Verdrag van Aarhus over informatie, inspraak in besluitvorming en toegang tot de rechter in milieuaangelegenheden (ECLI:NL:RVS:2022:3741).
Vreemdelingenkamer
De CrEU heeft ook in 2022 geadviseerd over de uitleg en toepassing van het Europese migratierecht en over het stellen van prejudiciële vragen. Op het vlak van het Europees migratierecht heeft de Afdeling bestuursrechtspraak twee prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie in Luxemburg gesteld. In februari heeft zij het Hof om uitleg van artikel 10 van Kwalificatierichtlijn en het begrip ‘politieke overtuiging’ gevraagd (ECLI:NL:RVS:2022:505). In juni heeft de Afdeling bestuursrechtspraak haar tweede prejudiciële verwijzingsuitspraak over de Kwalificatierichtlijn gedaan. Artikel 14 van de richtlijn biedt lidstaten de mogelijkheid om de vluchtelingenstatus te weigeren aan verzoekers die definitief zijn veroordeeld voor een ‘bijzonder ernstig misdrijf’. De Afdeling bestuursrechtspraak heeft het Hof van Justitie verzocht om dat begrip nader in te vullen (ECLI:NL:RVS:2022:1703).
Daarnaast heeft de CrEU samen met het Constitutioneel Beraad geadviseerd over de mogelijkheid om een vreemdelingenzaak af te doen op een zogenoemde verkorte motivering. Beide beraden hebben geadviseerd over de vraag wanneer een verkorte motivering kan worden gegeven als partijen hebben verzocht om prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie te stellen.
Afdeling advisering
Juristen van de CrEU zijn in 2022 betrokken geweest bij het advies over het Voorstel van wet houdende regels over energiemarkten en energiesystemen (Energiewet), door Europese wetgeving in kaart te brengen en de implementatie daarvan in het wetsvoorstel te bezien (W18.22.0119/IV).