Samenvatting adviezen over pakket Belastingplan 2025

De Afdeling advisering heeft geadviseerd over de volgende wetsvoorstellen:

1. Belastingplan 2025
2. Overige fiscale maatregelen 2025
3. Belastingplan BES-eilanden 2025
4. Wetsvoorstel tegemoetkoming onterechte afwijzing buitengerechtelijke schuldregeling
5. Wetsvoorstel aanpassing fiscale bedrijfsopvolgingsfaciliteiten (WAFB) 2025
6. Wetsvoorstel om de Wet op het kindgebonden budget tot intensivering van het kindgebonden budget in verband met de koopkrachtondersteuning in 2025 te wijzigen
7. Wetsvoorstel om de Algemene nabestaandenwet en de Participatiewet in verband met het in 2025, 2026, en 2027 niet afbouwen van de dubbele algemene heffingskorting in het referentieminimumloon te wijzigen
8. Wetsvoorstel om enkele wetten te wijzigen ter uitvoering van de beëindiging van de salderingsregeling voor elektriciteit en enkele technische wijzigingen
9. Wetsvoorstel om de Wet verlaging eigen bijdrage huurtoeslag, de Wet op de huurtoeslag en enkele andere wetten te wijzigen ter verbetering van de koopkracht en vereenvoudiging van de regeling
10. Fiscale verzamelwet 2025

De Fiscale verzamelwet 2025 is onderdeel van het pakket Belastingplan 2025, maar dit advies heeft de Afdeling advisering al op 19 juni 2024 vastgesteld en dit advies is op 24 juni 2024 gepubliceerd.

1. Belastingplan 2025

De Afdeling advisering onderschrijft het belang dat de regering benoemt van een zorgvuldige parlementaire behandeling en spreiding van wetgeving. Maar zij merkt op dat de regering haar eigen uitgangspunt en gevoelde noodzaak om wetgeving te spreiden, nog niet lijkt uit te voeren.

Bovendien lenen niet alle wetsvoorstellen en de daarin opgenomen maatregelen zich voor opname in het pakket Belastingplan 2025. De reden hiervoor is dat niet alle maatregelen budgettair samenhangen met de begroting van volgend jaar. Het pakket Belastingplan kent vanwege deze budgettaire samenhang een zeer strak en vooraf vastgesteld tijdpad waarin het volledige wetgevingstraject moet worden doorlopen. Wanneer het opnemen van maatregelen in een pakket Belastingplan niet op de budgettaire samenhang gebaseerd wordt, wordt het parlementaire proces bemoeilijkt door een stapeling van voorstellen die ook afzonderlijk en op een ander moment kunnen worden behandeld.

Voor maatregelen die omvangrijk, complex of politiek omstreden zijn, is – ook als zo’n maatregel onderdeel uitmaakt van het pakket Belastingplan – een los wetsvoorstel het aangewezen instrument, in plaats van deze op te nemen in een verzamelwetsvoorstel. Dit geldt in ieder geval voor de maatregel ‘opheffen meerdere posten verlaagd btw-tarief’, vanwege de politieke discussie hierover.

De Afdeling advisering wijst verder op het belang van internetconsultatie en maakt opmerkingen over de gedeeltelijke afschaffing van het verlaagd btw-tarief voor logies en cultuur, de globaal-evenwicht argumentatie voor de verlaging van het box 2-toptarief, de fiscale oplossing voor eenverdieners, de toepassing van het kader beleidsbesluiten vooruitlopend op wetgeving en het uniformeren van de definities van personenvoertuigen.

De Afdeling advisering adviseert de regering het pakket Belastingplan eerst op deze onderdelen aan te passen voordat zij het pakket bij de Tweede Kamer indient.

2. Overige fiscale maatregelen 2025

Dit wetsvoorstel is een verzamelwetsvoorstel dat aanpassingen in bestaande fiscale wetgeving bevat die veelal beperkt beleidsmatig en meer technisch van aard zijn. De Afdeling advisering heeft in haar advies geen afzonderlijke opmerkingen bij dit wetsvoorstel. Zij adviseert in het advies bij het wetsvoorstel Belastingplan 2025 wel om de wijzigingen in de minimumbelasting in een apart wetsvoorstel op te nemen en voor internetconsultatie aan te bieden. Verder gaat zij in dat advies in op de toepassing van het kader beleidsbesluiten vooruitlopend op wetgeving bij onder meer de in dit wetsvoorstel opgenomen maatregel ‘vereenvoudigde zusterfusie’.

3. Belastingplan BES-eilanden 2025

Dit wetsvoorstel bundelt wijzigingen in het belastingstelsel van de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba (BES-eilanden). Het gaat om wijzigingen in de Belastingwet BES, de Wet inkomstenbelasting BES, de Wet loonbelasting BES en de Douane- en Accijnswet BES. Daarnaast worden enkele sociale verzekeringswetten gewijzigd die op de BES-eilanden gelden. De Afdeling advisering heeft geen inhoudelijke bezwaren bij het wetsvoorstel. Zij wijst er wel op dat het wetsvoorstel niet het karakter heeft van een belastingplan, ook al doet de citeertitel anders vermoeden. Uit de toelichting bij het wetsvoorstel blijkt niet waarom dit wetsvoorstel onderdeel moet uitmaken van het pakket Belastingplan 2025. De Afdeling advisering adviseert de regering dan ook om dit wetsvoorstel uit het pakket Belastingplan 2025 te halen, het een meer passende citeertitel te geven en het op een ander moment als los wetsvoorstel via het reguliere wetgevingstraject bij de Tweede Kamer in te dienen. Dit biedt ook de mogelijkheid om het wetsvoorstel via internet in consultatie te brengen. Ook krijgen betrokkenen, zoals inhoudingsplichtigen en werknemers, dan voldoende tijd om zich adequaat op de maatregelen voor te bereiden.

4. Wetsvoorstel tegemoetkoming onterechte afwijzing buitengerechtelijke schuldregeling

Uit onderzoek is gebleken dat de Belastingdienst over de periode januari 2012 tot en met maart 2021 ten onrechte verzoeken heeft afgewezen om mee te werken aan een zogeheten minnelijke schuldregeling natuurlijke personen (MSNP-verzoek). Dit wetsvoorstel maakt het mogelijk om burgers tegemoet te komen die in de periode januari 2014 tot en met maart 2021 een onterechte afwijzing van hun MSNP-verzoek hebben ontvangen. Het tegemoetkomingsbeleid bestaat uit de volgende onderdelen: toekennen van een bedrag vanwege de onterechte afwijzing, kwijtschelden en terugbetalen van schulden en financieren van de aflossing van schulden bij derden (zogenoemde pseudo-MSNP).

De Afdeling advisering heeft er begrip voor dat de regering het leed dat burgers hebben ervaren door een onterechte afwijzing van hun MSNP-verzoek wil erkennen en hun daarom tegemoet wil komen. Maar voor het vormgeven van de tegemoetkoming is het van belang dat de aard van de tegemoetkoming duidelijk wordt bepaald. De Afdeling advisering adviseert de regering te verduidelijken dat het gaat om een onverplichte tegemoetkoming met het oog op de erkenning van leed.

Het tegemoetkomingsbeleid is bovendien opgesteld zonder dat vooraf en tijdens de uitwerking ervan met betrokken burgers is gesproken. Het is daardoor niet duidelijk of het voorstel aansluit bij hun verwachtingen, vragen en behoeften. Het is daarom nodig eerst het gesprek met betrokkenen hierover aan te gaan. Ook maakt de Afdeling advisering opmerkingen bij de vormgeving van de voorgestelde tegemoetkoming voor een onterechte afwijzing en bij de uitgangspunten van de pseudo-MSNP.

Het wetsvoorstel is onderdeel van het pakket Belastingplan 2025 om het op 1 januari 2025 in te kunnen voeren, maar het heeft geen budgettaire samenhang met de begroting van volgend jaar. Ook is hierdoor de tijd voor een zorgvuldige parlementaire behandeling beperkt, terwijl dit vanwege de complexiteit van de problematiek van erkenning en tegemoetkoming wel nodig is. Het advies aan de regering is dan ook om het wetsvoorstel uit het pakket Belastingplan 2025 te halen en hiervoor de reguliere wetgevingsprocedure te volgen.

5. Wetsvoorstel aanpassing fiscale bedrijfsopvolgingsfaciliteiten (WAFB) 2025

Op 11 september 2023 heeft de Afdeling advisering geadviseerd over de Wet aanpassing fiscale bedrijfsopvolgingsfaciliteiten (WAFB) 2024. In het wetsvoorstel WAFB 2025 zijn aanvullende maatregelen opgenomen om de bedrijfsopvolgingsregeling in de schenk- en erfbelasting en de doorschuifregelingen aanmerkelijk belang bij vererving of schenking in de inkomstenbelasting doelmatiger en beter uitvoerbaar te maken en minder aantrekkelijk voor onbedoeld gebruik. Het advies van de Afdeling advisering hierover is een zogenoemd conform advies. Dit betekent dat zij geen inhoudelijke opmerkingen heeft over dit wetsvoorstel.

6. Wetsvoorstel om de Wet op het kindgebonden budget tot intensivering van het kindgebonden budget in verband met de koopkrachtondersteuning in 2025 te wijzigen

Dit wetsvoorstel regelt dat de kindbedragen van het kindgebonden budget worden verhoogd. Daarnaast wordt een ‘steiler afbouwpad’ voorgesteld om het kindgebonden budget gerichter te maken. Het advies van de Afdeling advisering hierover is een zogenoemd conform advies. Dit betekent dat zij geen inhoudelijke opmerkingen heeft over dit wetsvoorstel.

7. Wetsvoorstel om de Algemene nabestaandenwet en de Participatiewet in verband met het in 2025, 2026, en 2027 niet afbouwen van de dubbele algemene heffingskorting in het referentieminimumloon te wijzigen

Dit wetsvoorstel regelt dat in 2025, 2026 en 2027 de afbouw van de dubbele algemene heffingskorting in het referentieminimumloon wordt gepauzeerd. Daarmee wil de regering de koopkracht van huishoudens met een uitkering op het niveau van het sociaal minimum tijdens deze kabinetsperiode ondersteunen. Het uitstellen van de afbouw van de dubbele algemene heffingskorting heeft volgens de Afdeling advisering grote neveneffecten, terwijl de inkomenseffecten beperkt en tijdelijk zijn. Zij adviseert de regering daarom in de toelichting bij het wetsvoorstel in te gaan op de vraag hoe en wanneer een fundamentele oplossing zal worden gevonden voor het probleem van een ontoereikend sociaal minimum voor deze huishoudens.

8. Wetsvoorstel om enkele wetten te wijzigen ter uitvoering van de beëindiging van de salderingsregeling voor elektriciteit en enkele technische wijzigingen

Eindafnemers met een kleine aansluiting die zelf elektriciteit opwekken, bijvoorbeeld met zonnepanelen op het dak van hun woning, kunnen die elektriciteit invoeden op het net. Bij hen wordt het verbruik aan elektriciteit berekend door de elektriciteit die aan het net wordt onttrokken te verminderen met de elektriciteit die op het net wordt ingevoed. Dit is de zogenoemde salderingsregeling. Met dit wetsvoorstel wordt deze salderingsregeling per 1 januari 2027 beëindigd. Het voorstel regelt verder dat de afnemer die na die datum zelfopgewekte elektriciteit teruglevert aan het net, daarvoor een redelijke vergoeding ontvangt van de marktdeelnemer waaraan hij teruglevert. Het advies van de Afdeling advisering hierover is een zogenoemd conform advies. Dit betekent dat zij geen inhoudelijke opmerkingen heeft over dit wetsvoorstel.

9. Wetsvoorstel om de Wet verlaging eigen bijdrage huurtoeslag, de Wet op de huurtoeslag en enkele andere wetten te wijzigen ter verbetering van de koopkracht en vereenvoudiging van de regeling

Dit wetsvoorstel is bedoeld om de koopkracht van huurtoeslagontvangers te verbeteren door de eigen bijdrage te verlagen. Verder vereenvoudigt het wetsvoorstel het systeem door uit te gaan van nog maar twee in plaats van vier type huishoudens. Hierdoor gaan in het bijzonder meerpersoonshuishoudens erop vooruit. Ook wordt de inkomensafhankelijke afbouw van de huurtoeslag gelijkmatiger. Omdat deze afbouw op zijn vroegst per 2026 kan worden ingevoerd, wordt per 2025 een tussentijdse maatregel ingevoerd met hetzelfde effect.

De Afdeling advisering adviseert de regering om de maatregelen in dit wetsvoorstel nader te doordenken op de gevolgen voor burgers en de Dienst Toeslagen die de maatregelen moet uitvoeren. Daarbij gaat het zowel om de onderlinge samenhang tussen de maatregelen, als om de samenloop met andere (inkomens)regelingen.

Voor zover deze maatregelen geen gevolg hebben voor de begroting van 2025, is het advies van de Afdeling advisering om deze los te koppelen van het pakket Belastingplan 2025. Voor zover de maatregelen wél samenhangen met de begroting van 2025 adviseert de Afdeling advisering de regering om deze nader te doordenken. Als dat niet tijdig kan, dan adviseert zij ook dit voorstel los te koppelen van het pakket Belastingplan 2025.