Advies over aanbiedplicht huurder als woningcorporatie woning verkoopt

Gepubliceerd op 27 november 2023

De Afdeling advisering van de Raad van State heeft op 22 november 2023 het advies vastgesteld over de wijziging van het Besluit toegelaten instellingen volkshuisvesting 2015 in verband met aanpassing van de verkoopregels en termijn voor grondposities. Het advies is op 27 november 2023 openbaar gemaakt en gepubliceerd op de website van de Raad van State.

Verkoop eengezinswoning aan huurders

Woningcorporaties staan voor grote maatschappelijke opgaven om de beschikbaarheid, betaalbaarheid, kwaliteit en duurzaamheid van woningen te verbeteren. De regering wil corporaties beter in staat stellen deze maatschappelijke opgaven aan te pakken. De regering stelt voor dat als woningcorporaties woningen willen verkopen, zij die dan eerst te koop aanbieden aan de bewoner of aan andere huurders van een sociale huurwoning in de gemeente. Deze zogenoemde aanbiedingsplicht draagt volgens de regering bij aan drie doelen. Ten eerste zou het aanbod koopwoningen toenemen. Ten tweede kunnen bewoners van een sociale huurwoning makkelijker in hun eigen wijk een woning kopen. En ten derde draagt de aanbiedingsplicht volgens de regering bij aan de doorstroming in de sociale woningmarkt.

Aanbiedingsplicht

Volgens de Afdeling advisering lijkt de aanbiedingsplicht aan deze doelen maar een beperkte bijdrage te kunnen leveren. Zo is niet duidelijk waarom dit zorgt voor een toename van het aantal koopwoningen. Corporaties mogen woningen immers nu ook al verkopen. Verder is niet altijd gezegd dat bewoners van een sociale huurwoning een huis kunnen kopen in hun eigen wijk, dat kan ook elders in de gemeente zijn. Het effect op de doorstroming in de sociale woningmarkt is eveneens lastig te beoordelen, nu onbekend is hoeveel woningen corporaties willen verkopen aan een huurder. De Afdeling adviseert de regering om in de toelichting in te gaan op de cijfermatige onderbouwing van het aantal eengezinswoningen dat kan worden verkocht aan huurders van een sociale huurwoning. Dit is nodig om de verwachte effectiviteit van het ontwerpbesluit te onderbouwen en af te wegen hoe dit zich verhoudt tot de uitvoeringslast voor woningcorporaties.

Koop eengezinswoning voor eigen gebruik

De regering stelt als voorwaarde voor de aanbiedingsplicht dat het gaat om een eengezinswoning en dat na verkoop van een corporatiewoning de huurder de woning zelf moet bewonen. Maar een woningcorporatie heeft er slecht zicht op of de koper daadwerkelijk zelf in de woning gaat wonen of dat hij die bijvoorbeeld doorverkoopt voor winst. Om bij verkoop eigen bewoning af te dwingen heeft een corporatie momenteel ook weinig mogelijkheden. De Afdeling advisering vraagt zich af of de regering het stelsel op dit punt niet moet aanscherpen, omdat de regering juist wenst om het kopen van een woning voor eigen gebruik toegankelijker te maken.

Slotsom

Naast het toevoegen van de cijfermatige onderbouwing van de verwachte effectiviteit adviseert de Afdeling advisering om nader in te gaan op de keuze om geen maatregelen te nemen die de inzet van de woning voor eigen gebruik kunnen verzekeren.


Huissleutel

Lees hier de volledige tekst van het advies van de Afdeling advisering.