Wageningen University mocht doctorsgraad intrekken van onderzoeker die onzorgvuldig met data omging

Achtergrond

In 2017 kreeg de onderzoeker na zijn promotieonderzoek zijn doctorsgraad toegekend door het CvP. Zijn co-promovendus bezocht een jaar later een congres in de Verenigde Staten. Op dat congres presenteerden twee andere onderzoekers een working-paper waarin zij dezelfde data gebruikten om het verband tussen regenval en aantallen gevangenen aan te tonen als de onderzoeker en co‑promovendus gebruikten in een eerder onderzoek. Uit dat working‑paper volgde echter een ander verband dan de onderzoeker en de co‑promovendus hadden gevonden. De co-promovendus kwam tot de conclusie dat de dataset die door de onderzoeker was gebruikt afweek van de originele bron en diende samen met de promotoren van de onderzoeker een klacht in bij de universiteit. Het CvP besloot de doctorsgraad van de onderzoeker in te trekken. Hiertegen kwam hij in hoger beroep bij de Afdeling bestuursrechtspraak.

Wetenschappelijke integriteit

Dat er een regeling voor het intrekken van een doctorsgraad ontbreekt, staat volgens de Afdeling bestuursrechtspraak de intrekking ervan niet in de weg. Het CvP is namelijk bevoegd een ten onrechte verleende doctorsgraad in te trekken, tenzij de ‘algemene beginselen van behoorlijk bestuur’ zich daartegen verzetten. Uit de deskundigenrapporten en adviezen volgt onder meer dat er relevante verschillen zitten tussen de gebruikte data in het proefschrift en de data in de originele bronnen, terwijl de onderzoeker die niet heeft toegelicht en ook later in de procedure niet heeft verantwoord. Daarmee is vast komen te staan dat de wetenschappelijke integriteit is geschonden. Als dat destijds bekend was geweest, zou de doctorsgraad niet zijn verleend. De intrekking van de doctorsgraad is verder in overeenstemming met de vereiste zorgvuldigheid tot stand gekomen door de deskundigenrapporten en adviezen daaraan ten grondslag te leggen. Ook mocht het CvP aan het belang van het goed functioneren van de wetenschap een zwaarder gewicht toekennen dan aan het belang van de onderzoeker om zijn doctorsgraad te behouden.

Voldoende gelegenheid

De Afdeling bestuursrechtspraak oordeelt verder dat de onderzoeker ten onrechte niet is gehoord nadat in de bezwaarfase de rapporten van de deskundigen waren uitgebracht, die op advies van de bezwarenadviescommissie waren ingeschakeld. Dit waren namelijk nieuwe feiten van aanmerkelijk belang voor het te nemen besluit. De onderzoeker is echter in de daaropvolgende procedure voldoende in de gelegenheid geweest om daar alsnog op te reageren. Dit heeft niet geleid tot een ander oordeel.