Situatie in Afghanistan is zorgelijk, maar niet zo slecht dat elke Afghaan asiel moet krijgen

Gepubliceerd op 18 december 2019

De algemene veiligheidssituatie in Afghanistan is zorgelijk. Die is op onderdelen zelfs slechter geworden dan anderhalf jaar geleden. Maar de situatie is niet in alle provincies van het land even ernstig en het geweld is niet overal van dezelfde aard. Hoe zorgelijk de situatie in Afghanistan ook is: niet elke Afghaan heeft alleen om die reden al recht op asiel. Dat kan anders zijn bij bedreigde minderheden.

Dat staat in twee uitspraken van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van vandaag (18 december 2019). Het zijn uitspraken over hoger beroepen van Afghanen die in Nederland om asiel vroegen. Eén van hen is een Hazara, een bedreigde minderheidsgroep.

Gevaar voor iedereen?

De Afghanen deden in deze procedure een beroep op artikel 15c van de Europese Kwalificatierichtlijn. Dat artikel bepaalt dat een burger van een land recht heeft op asiel, als de situatie in dat land zo onveilig is dat die burger alleen al door daar te zijn ernstige risico’s loopt. Als zich zo’n 15c-situatie in een land voordoet, dan hebben alle burgers die dat land ontvluchten in principe recht op asiel. Dus ook als zij bijvoorbeeld niet tot een kwetsbare etnische of religieuze minderheid behoren, of politiek actief zijn.

Provincies en bevolkingsgroepen in Afghanistan verschillen van elkaar

Het aantal burgerslachtoffers en ontheemden in Afghanistan is zorgwekkend. Maar de veiligheidssituatie is niet in alle provincies van Afghanistan even ernstig en het geweld is niet overal hetzelfde of even wijdverbreid. Ook is er in Afghanistan op veel plekken nog altijd een basale veiligheidsstructuur aanwezig. Daarom is er in Afghanistan geen 15c-situatie, waarin elke Afghaan alleen al door in Afghanistan te zijn ernstige risico’s loopt en om die reden recht heeft op asiel. De Afdeling bestuursrechtspraak baseert zich bij dit oordeel op 28 documenten over de situatie in Afghanistan, waaronder rapporten van internationale organisaties als de Verenigde Naties. Zij bevestigt hiermee de uitspraak van de rechtbank Den Haag, die in juni van dit jaar tot hetzelfde oordeel kwam. Dit oordeel sluit niet uit dat individuele Afghanen wel asiel in Nederland kunnen krijgen, bijvoorbeeld als zij zelf concrete risico’s lopen door hun maatschappelijke positie. Leden van bedreigde etnische of religieuze minderheidsgroeperingen kunnen om die reden recht hebben op asiel.

Hazara lopen gevaar

De Afdeling bestuursrechtspraak heeft vandaag ook een uitspraak gedaan over de Hazara, een etnische minderheid in Afghanistan. Zij worden in grote delen van Afghanistan gediscrimineerd en hebben te maken met aanvallen en aanslagen. Ook voor Hazara is de veiligheidssituatie niet zodanig dat elke Hazara uit Afghanistan zonder meer recht heeft op asiel. Maar de situatie in Afghanistan is voor Hazara wel zo onveilig geworden dat de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid opnieuw moet bezien en duidelijk moet maken hoe zij daarmee bij individuele Hazara rekening houdt.


Volledige uitspraken

Lees de volledige tekst van de uitspraken van de Afdeling bestuursrechtspraak met zaaknummers 201904651/1 (algemene veiligheidssituatie) en 201905739/1 (Hazara).