Arrest Europees Hof van Justitie over 'politieke overtuiging'
Het Hof van Justitie in Luxemburg heeft in een arrest van vandaag (21 september 2023) in een vreemdelingenzaak zogenoemde prejudiciële vragen beantwoord. De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State stelde in februari 2022 vragen aan het Europese Hof over de uitleg van de Europese Kwalificatierichtlijn. Deze richtlijn biedt criteria om te bepalen of personen in aanmerking komen voor de vluchtelingenstatus. De Afdeling bestuursrechtspraak wilde van het Hof van Justitie weten hoe de Kwalificatierichtlijn het hebben van een politieke overtuiging beschermt en hoe het hebben van zo’n overtuiging moet worden onderzocht en beoordeeld.
Achtergrond van deze zaken
Twee Soedanese vreemdelingen hebben in Nederland politieke activiteiten verricht. Zij vrezen dat zij mogelijk gevaar lopen als zij terug moeten naar Soedan en hebben daarom in Nederland asiel aangevraagd. De staatssecretaris van Justitie en Veiligheid heeft deze aanvragen afgewezen, omdat hij vindt dat de politieke activiteiten niet zijn verricht vanuit een politieke overtuiging. Daarom worden zij volgens hem niet beschermd door de Europese Kwalificatierichtlijn.
Verschil van mening
De vreemdelingen vinden daarentegen dat het hebben en het uiten van een mening over maatschappelijke aangelegenheden, voldoende is om een politieke overtuiging te hebben. Omdat de vreemdelingen in Nederland met hun activiteiten een politieke overtuiging hebben geuit, zijn ze van mening dat ze niet terug kunnen keren naar Soedan. Maar volgens de staatssecretaris moet een overtuiging ‘fundamenteel’ zijn om door de Kwalificatierichtlijn beschermd te worden. Een vreemdeling heeft volgens hem pas een zogenoemde beschermingswaardige politieke overtuiging, als de overtuiging zo ‘vergroeid’ is met de persoon en zijn identiteit.
Prejudiciële vragen
De Afdeling bestuursrechtspraak vroeg in de zogenoemde verwijzingsuitspraak van 16 februari 2022 aan het Hof van Justitie in Luxemburg welke benadering van de vervolgingsgrond ‘politieke overtuiging’ moet worden gevolgd; die van de vreemdelingen of die van de staatssecretaris. De Afdeling bestuursrechtspraak heeft aan het Europese Hof ook gevraagd of een tussenvariant mogelijk is, bijvoorbeeld dat de politieke overtuiging ‘diepgeworteld’ moet zijn.
Arrest Hof van Justitie
In zijn arrest oordeelt het Hof van Justitie dat “ook wanneer politieke overtuigingen voor het eerst worden geuit in het land waar asiel wordt aangevraagd, zij in aanmerking kunnen worden genomen bij de beoordeling van het vervolgingsgevaar voor de betrokkene bij terugkeer.” De gehele tekst van het arrest is te lezen op de website van het Hof van Justitie.
Voortzetting behandeling
Met de antwoorden van het Hof van Justitie van vandaag is nog geen einde gekomen aan deze procedure bij de Afdeling bestuursrechtspraak. Zij heeft de behandeling van de zaak geschorst in afwachting van de antwoorden van het Hof in Luxemburg. Nu het Europese Hof de prejudiciële vragen heeft beantwoord, zal de Afdeling bestuursrechtspraak de behandeling van deze zaak nu voortzetten en later een definitieve uitspraak doen.
