Advies over wetsvoorstel gegevensverstrekking door de Douane
De Afdeling advisering van de Raad van State heeft op 28 augustus 2024 het advies vastgesteld over het wetsvoorstel gegevensverstrekking door de Douane voor de uitvoering van politie- of toezichtstaken. Hiervoor wordt de Algemene douanewet gewijzigd. Het advies is op 2 september 2024 gepubliceerd op de website van de Raad van State.
Inhoud van het wetsvoorstel
De Douane beschikt over gegevens die kunnen bijdragen aan het opsporen van ernstige criminaliteit en ondermijning. Dit zijn bijvoorbeeld gegevens over goederenstromen of reizigersgegevens. Volgens de regering kan de Douane deze gegevens alleen delen met de politie, de Koninklijke Marechaussee, de Financiële inlichtingen eenheid en de Fiscale inlichtingen en opsporingsdienst bij verdenking van een strafbaar feit. De regering wil dat deze gegevens ook kunnen worden gedeeld in de fase van toezicht en er van een verdenking dus nog geen sprake is.
Toetsing aan grondrechten
De Afdeling advisering onderkent het belang van het delen van gegevens voor de bestrijding van ernstige criminaliteit en ondermijning. Maar hiermee wordt wel een inbreuk gemaakt op de privacy van burgers. Het is daarom belangrijk dat de noodzaak en proportionaliteit van het delen van deze gegevens in de toelichting bij het wetsvoorstel voldoende worden uitgelegd. Daarbij moet meer aandacht worden besteed aan de bestaande mogelijkheden voor de Douane om gegevens te delen met deze instanties. In sommige gevallen kan de Douane namelijk al gegevens delen als er geen sprake is van een verdenking.
Voorwaarden en waarborgen
Het wetsvoorstel maakt het mogelijk dat de Douane gegevens verstrekt als aan bepaalde voorwaarden is voldaan. De Afdeling advisering heeft vragen over de wijze waarop deze voorwaarden moeten worden beoordeeld. Verder maakt de regering in de toelichting bij het wetsvoorstel niet voldoende duidelijk wie verantwoordelijk is voor het toetsen van deze voorwaarden. Kan de Douane of de vragende instantie worden aangesproken als informatie is verstrekt zonder dat aan de voorwaarden is voldaan? Ook vraagt de Afdeling advisering meer aandacht voor de rechtsbescherming van de persoon op wie de gegevens betrekking hebben. Hoe kunnen zij bijvoorbeeld hun recht op inzage uitoefenen? Het advies aan de regering luidt dan ook om hiermee rekening te houden voordat zij het wetsvoorstel indient bij de Tweede Kamer.
Lees hier de volledige tekst van het advies van de Afdeling advisering.