Samenvatting advies Wetsvoorstel implementatie Open data richtlijn

Inhoud van het wetsvoorstel

Het wetsvoorstel geeft nieuwe regels voor het hergebruik van overheidsinformatie. De overheid verzamelt grote hoeveelheden gegevens om haar taak te kunnen uitvoeren. Die gegevens zijn in beginsel van iedereen, want ze zijn in het algemeen belang verzameld. Daarom is het uitgangspunt dat ze openbaar zijn, zoals is geregeld in de Wet open overheid. Bij ‘hergebruik’ gaat het erom dat de overheid openbaar toegankelijke gegevens ter beschikking stelt in grote hoeveelheden en in een vorm die geschikt is om de gegevens te gebruiken voor andere toepassingen – ook in real time (bijvoorbeeld filemeldingen). Het voorstel geeft uitvoering aan een Europese richtlijn en maakt hergebruik goedkoper en makkelijker. Bovendien wordt hergebruik ook mogelijk van gegevens uit wetenschappelijk onderzoek dat gefinancierd is door de overheid en van gegevens van een aantal overheidsondernemingen, zoals reisgegevens van het openbaar vervoer.

Het advies

De Afdeling advisering heeft verschillende opmerkingen bij het wetsvoorstel en adviseert de regering het wetsvoorstel niet in te dienen bij de Tweede Kamer, tenzij ze het voorstel aanpast.

Onderzoeksgegevens

Het wetsvoorstel voorziet in een – nog uit te werken – verplichting om gegevens uit wetenschappelijk onderzoek openbaar te maken en ter beschikking te stellen voor hergebruik. Deze verplichting gaat veel verder dan de Europese richtlijn: die gaat ervan uit dat onderzoekers zelf bepalen welke gegevens ze openbaar maken. De verplichting is een inbreuk op het grondrecht van (intellectuele) eigendom. De Afdeling advisering mist in het voorstel een onderbouwing van het nut en de noodzaak van deze verplichting. Zij vindt dat deze verplichting in de wet zelf moet worden uitgewerkt met betrokkenheid van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en voegt daaraan toe dat het onderwerp niet past in een wetsvoorstel dat alleen uitvoering geeft aan een Europese regeling.

Hergebruik van persoonsgegevens

Persoonsgegevens mogen in beginsel niet worden verstrekt voor hergebruik. Als persoonsgegevens zijn geanonimiseerd, mag het wel, want anonieme gegevens zijn niet te herleiden tot personen. Alleen, het is voorstelbaar dat anonieme gegevens later, met snellere en slimmere computers, alsnog teruggerekend kunnen worden tot de oorspronkelijke persoonsgegevens. De overheidsorganisaties die de gegevens ooit hebben verstrekt, blijven ervoor verantwoordelijk dat burgers of bedrijven die de gegevens hebben ontvangen dat niet doen. Dit is volgens de Afdeling advisering een lastige opgave voor de overheidsorganisaties. Zij vraagt de regering om concreet aan te geven hoe zij daarin kunnen worden ondersteund. Ook de Autoriteit Persoonsgegevens heeft hier in een brief van juni van dit jaar aan de minister van BZK aandacht voor gevraagd.