Samenvatting advies wetsvoorstel over toezicht particuliere scholen

Inhoud startprocedure b3-scholen

Het wetsvoorstel breidt het toezicht van de Inspectie van het Onderwijs uit op een specifieke categorie van niet bekostigde, particuliere scholen, de zogenoemde b3-scholen. Met het wetsvoorstel wil de regering voorkomen dat leerlingen onderwijs volgen op scholen die niet voldoen aan de wettelijke minimumeisen, met name op het terrein van veiligheid en burgerschap. Daarom moeten deze b3-scholen zich in plaats van vier weken na oprichting, al twaalf weken voor de aanvang van het onderwijs melden bij het ministerie van OCW. Daarbij moeten deze scholen documenten meesturen die betrekking hebben op het voorgenomen beleid over de burgerschapsopdracht, veiligheid en de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Op basis hiervan is het mogelijk dat de inspectie tot het oordeel komt dat geen sprake is van een school in de zin van de Leerplichtwet 1969.

Beperking van de vrijheid van schoolstichting

De regering schrijft in de toelichting bij het wetsvoorstel dat het naar voren halen van het toezicht slechts een procedurele aanscherping is. De Afdeling advisering vindt dat onvoldoende onderbouwd. De voorgestelde startprocedure is een extra drempel voor initiatiefnemers van een b3-school. Daarmee is het een beperking van de vrijheid van schoolstichting. De Afdeling advisering onderschrijft het belang om te waarborgen dat leerlingen vanaf de start van een b3-school op die school geen antirechtsstatelijk of antidemocratisch onderwijs krijgen. Een beperking van de vrijheid van schoolstichting in de vorm van voorafgaand toezicht is mogelijk toelaatbaar, maar alleen als in de toelichting bij het wetsvoorstel de noodzaak en proportionaliteit goed is onderbouwd. Dat geldt ook voor de uitvoerbaarheid van het voorstel voor de inspectie. De regering moet aannemelijk maken dat het voorstel uitvoerbaar is, omdat het hier om een ‘papieren toets’ gaat. De school is namelijk op dat moment nog niet in bedrijf.

Samenhang

Ten slotte maakt de Afdeling advisering een opmerking over het gebrek aan samenhang in het wetsvoorstel. Naast de aangepaste startprocedure die de regering voorstelt, neemt zij in dit wetsvoorstel enkele hardvochtigheden weg in de wetgeving voor het voortgezet speciaal onderwijs en het praktijkonderwijs. Deze zijn naar voren gekomen in het onderzoek naar hardvochtigheden in de wetgeving dat is verricht naar aanleiding van de parlementaire ondervraging kinderopvangtoeslag. Omdat de startprocedure en hardvochtigheden wezenlijk verschillende onderwerpen zijn, is het advies aan de regering om deze onderdelen niet in één wetsvoorstel te regelen maar om deze te splitsen.