Advies over wetsvoorstel voor permanent adviescollege voor toetsing regeldruk
De Afdeling advisering van de Raad van State heeft op 7 juni 2023 haar advies vastgesteld over het wetsvoorstel voor de instelling van het Adviescollege toetsing regeldruk (ATR). Met dit voorstel wordt het ATR van een tijdelijk adviescollege een permanent adviescollege met de taak om voorgenomen regelgeving te toetsen op de regeldrukeffecten voor bedrijven, burgers en bepaalde beroepsgroepen. Sinds 2000 is deze taak ondergebracht bij opeenvolgende adviescolleges met een tijdelijke instellingsduur. Het advies is op 12 juni 2023 gepubliceerd op de website van de Raad van State.
Context adviescollege
De rol en positie van het adviescollege kunnen niet los gezien worden van de bredere context waarin dit moet gaan functioneren. Daarom is het ten eerste belangrijk dat de regering overtuigend motiveert hoe dit adviescollege past in het beleid voor de instelling van vaste adviescolleges en, in samenhang hiermee, artikel 79 van de Grondwet. Daarnaast moet de regering in de toelichting bij het wetsvoorstel onderbouwen welke plaats dit college en zijn adviezen innemen binnen het wetgevingskwaliteitsbeleid.
Reikwijdte van de toetsing
Onduidelijk is wat de precieze reikwijdte van de toetsing is en wat moet worden verstaan onder het kernbegrip ‘regeldruk’. Het is belangrijk wat hiermee precies wordt bedoeld, omdat dit de aard en de reikwijdte van de toetsing bepaalt. In het voorstel zijn tal van aspecten onder de toetsing begrepen, zoals de doeltreffendheid, uitvoerbaarheid, werkbaarheid en proportionaliteit van regelgeving. Dit zijn op zichzelf waardevolle invalshoeken bij de beoordeling van regelgeving. De vraag is wel in hoeverre deze allemaal onder regeldruk zijn te scharen en of op deze wijze de toetsing niet onnodig overlapt met andere toetsen en adviezen in het wetgevingsproces.
Toetsing voorstellen Europese Commissie
Het adviescollege krijgt als nieuwe taak om voorstellen van de Europese Commissie te toetsen op regeldruk. Dit is een in potentie zeer forse taakuitbreiding die in de toelichting bij het wetsvoorstel wordt afgebakend. Daarin zegt de regering de toetsing te willen beperken tot de EC-voorstellen die zijn voorzien van een zogeheten BNC-fiche. BNC staat voor: Beoordeling Nieuwe Commissievoorstellen. Met zo’n fiche informeert de regering het parlement over EU-wetsvoorstellen en andere EU-initiatieven die belangrijk zijn voor Nederland. De Afdeling adviseert deze beperking ook op te nemen in het wetsvoorstel zelf.
Andere bevoegdheden
Het adviescollege krijgt ook enkele andere bevoegdheden, zoals de mogelijkheid om de regeldruk van bestaande regelgeving te onderzoeken of voorgenomen regels van gemeenten of provincies te toetsen. Het huidige, tijdelijke ATR heeft deze bevoegdheden niet of nauwelijks gebruikt omdat het daarvoor de capaciteit niet heeft. Omdat zijn kerntaak nu wordt uitgebreid, is niet te verwachten dat dit in de toekomst wezenlijk anders zal zijn. Daarmee zullen deze bevoegdheden een dode letter blijven. Het advies aan de regering luidt dan ook om de toekenning van deze bevoegdheid nader te bezien.
Lees hier de volledige tekst van het advies van de Afdeling advisering.