Europees Hof van Justitie beantwoordt vragen in zaak over informatieverzoek over MH17

Wob-zaak

RTL Nieuws heeft de minister op grond van de Wob onder meer gevraagd om alle meldingen uit Eccairs uit 2014 over Oekraïne openbaar te maken. Eccairs staat voor European Coordination Centre for Accident and Incident Reporting Systems. Het Eccairs-systeem is een geheel van gegevensbanken waarin informatie en meldingen over incidenten of voorvallen in de burgerluchtvaart zijn opgenomen. RTL nieuws heeft bij de minister van Infrastructuur en Waterstaat meldingen uit 2014 over Oekraïne opgevraagd om te kunnen onderzoeken wat de Nederlandse overheid ten tijde van de MH17-ramp precies wist.

Prejudiciële vragen

De Afdeling bestuursrechtspraak vroeg het Hof van Justitie in juni 2022 of en zo ja in welke vorm een nieuwsorganisatie informatie kan opvragen over voorvallen in de burgerluchtvaart. Verder wilde de Afdeling bestuursrechtspraak van het Europese Hof weten of uit de verordening volgt dat geen enkel gegeven over gemelde voorvallen openbaar mag worden gemaakt, zoals de minister aanvoert, en hoe zich dat verhoudt tot het recht op vrije meningsuiting en informatie.

Arrest Hof van Justitie

Naar het oordeel van het Hof van Justitie vormt de vertrouwelijkheid van informatie over incidenten en voorvallen een centraal onderdeel van het stelsel van toezicht en controle dat de Europese Unie heeft ingevoerd om de luchtvaartveiligheid te verbeteren. Daarbij geldt volgens het Hof een strikte vertrouwelijkheid voor alle informatie die de nationale autoriteiten daarvoor verzamelen of opstellen. Dit brengt mee dat het niet toegestaan is om dit soort informatie beschikbaar te stellen of te gebruiken voor welk ander doel dan ook. Dit beperkt weliswaar het recht op vrijheid van meningsuiting en van informatie, maar die beperking is gerechtvaardigd en evenredig aan het nagestreefde doel van luchtvaartveiligheid. Het blijft voor publiek en mediabedrijven immers mogelijk om uit andere bronnen of met andere middelen informatie over het betrokken onderwerp te vergaren. Bovendien sluit deze regeling niet uit dat bevoegde autoriteiten of rechterlijke instanties op eigen initiatief en onder eigen toezicht informatie bekendmaken, voor zover dit verenigbaar is met de bescherming van de luchtvaartveiligheid.

Voortzetting behandeling

Met de antwoorden van het Hof van Justitie is nog geen einde gekomen aan de procedure bij de Afdeling bestuursrechtspraak. Zij heeft de behandeling van de zaak geschorst in afwachting van het antwoord van het Hof in Luxemburg. Nu het Europese Hof de prejudiciële vragen heeft beantwoord, zal de Afdeling bestuursrechtspraak de behandeling van deze zaak voortzetten en later een definitieve uitspraak doen.