Advies aan Tweede en Eerste Kamer: Neem tijd voor zorgvuldige amendering

Amendementen

Een amendement is een voorstel tot wijziging van een wetsvoorstel van één of meerdere Tweede Kamerleden. In de praktijk is het gebruikelijk dat amendementen pas kort voor of tijdens de plenaire behandeling worden ingediend. Als gevolg van de tijdsdruk bestaat er voor de Tweede Kamer vaak onvoldoende gelegenheid om een ingediend amendement op zijn consequenties te kunnen doordenken voor de samenleving, (individuele of groepen) burgers en uitvoeringsorganisaties. Ook kunnen door tijdsdruk de financiële consequenties niet voldoende in beeld komen. Op die manier ontstaat spanning tussen tijd en (wetgevings)kwaliteit, omdat de concrete gevolgen niet goed kunnen worden ingeschat.

Aanbevelingen

Om de wetgevingskwaliteit van amendementen te versterken, doet de Afdeling advisering zes aanbevelingen, waarvan vijf aan de Tweede Kamer en één aan de Eerste Kamer:

Aan de Tweede Kamer:

• Toets amendementen expliciet op wetgevingskwaliteit, met bijzondere aandacht voor de constitutionaliteit, de verenigbaarheid met ander hoger recht, de uitvoerbaarheid en de gevolgen van amendementen.
• Neem de resultaten van deze toets op in de toelichting bij een amendement.
• Neem in overweging die toetsing te laten plaatsvinden tussen de commissiefase en de plenaire behandeling van een wetsvoorstel.
• Overweeg in het kader van een integrale toetsing van amendementen voorlichting te vragen bij de Afdeling advisering over nog niet door de Tweede Kamer aangenomen amendementen.
• Wijzig geen reguliere wet met een amendement op een begrotingswet.

Aan de Eerste Kamer:

• Overweeg als Eerste Kamer voorlichting te vragen bij door de Tweede Kamer (ingrijpend) gewijzigde wetsvoorstellen indien over de betreffende amendementen geen voorlichting is gevraagd door de Tweede Kamer of de betrokken bewindspersoon.

Aanbevelingen uit 2021

In 2021 heeft de Afdeling advisering ook aanbevelingen opgesteld over de wetgevingskwaliteit. Dat advies is toen gestuurd naar de demissionair minister-president. De aanbevelingen in dat advies hadden vooral betrekking op de regering en de departementale voorbereiding van wetgeving, in nauwe samenhang met beleid en uitvoering.