Conclusie over delegatie bij bestemmingsplan met verbrede reikwijdte

Achtergrond van de zaak

De voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak vroeg de staatsraad advocaat-generaal om een conclusie te nemen in een rechtszaak die op 4 maart jl. op zitting is behandeld. In die zaak heeft de gemeenteraad van Boekel de bevoegdheid om een bestemmingsplan met verbrede reikwijdte te herzien, door middel van een delegatiebesluit gedelegeerd aan het college van burgemeester en wethouders. Centrale vraag is of de manier waarop dit is gebeurd, rechtmatig is of niet. Het college van burgemeester en wethouders stelde op grond van het delegatiebesluit een aantal zogenoemde ‘veegplannen’ vast, waardoor het Omgevingsplan Buitengebied 2016 is herzien. Deze veegplannen maken onder meer een ruiterhotel mogelijk aan de Rietven in Boekel. Omwonenden zijn daartegen in beroep gekomen bij de Afdeling bestuursrechtspraak.

Inhoud van de conclusie

Staatsraad advocaat-generaal Nijmeijer concludeert dat het delegatiebesluit van de gemeente Boekel niet op de juiste wijze is bekendgemaakt en daardoor juridisch niet bindend is. Het college van burgemeester en wethouders was daarom niet bevoegd om delen van het omgevingsplan vast te stellen.

Het gaat in deze zaak om het delegeren (overdragen) van de bevoegdheid om regels in het bestemmingsplan vast te stellen. De rechtszekerheid vereist dat het delegatiebesluit in ‘objectief omschreven termen’ aangeeft in welke gevallen en onder welke voorwaarden het college van burgemeester en wethouders planregels mag vaststellen. Bij de concrete invulling van deze eis kan aansluiting worden gezocht bij de rechtspraak over de objectieve begrenzing van wijzigingsbevoegdheden, zoals bedoeld in de Wet ruimtelijke ordening.

Een delegatiebesluit mag volgens staatsraad advocaat-generaal Nijmeijer open normen bevatten. Ook is aanvaardbaar dat in het delegatiebesluit voorwaarden staan die een toetsing van een individueel project vergen om te bepalen of het college van burgemeester en wethouders over regelgevende bevoegdheid beschikt. Maar verwijzen in het delegatiebesluit naar beleid of beleidsregels, dat mag niet. Dat is in strijd met de eis van een objectieve begrenzing.

De voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak wilde ook weten hoe het zit met de rechtsbescherming als het college van burgemeester en wethouders gelijkluidende planregels vaststelt waar al eerder beroep tegen kon worden ingesteld bij de bestuursrechter. De staatsraad advocaat-generaal concludeert dat in zo’n geval de rechtsbescherming tekort kan schieten, maar dat daar wel oplossingen voor zijn. Zo zou de Afdeling bestuursrechtspraak bezwaren tegen die planregels onder bepaalde omstandigheden toch in behandeling kunnen nemen, ondanks dat deze al definitief zijn geworden.

Verdere verloop van de procedure

Partijen die bij deze procedure zijn betrokken, krijgen nu eerst de mogelijkheid om op deze conclusie te reageren. Hierna zal de Afdeling bestuursrechtspraak als hoogste algemene bestuursrechter uitspraak doen in deze zaak. De conclusie van de staatsraad advocaat-generaal geeft voorlichting aan de Afdeling bestuursrechtspraak, maar bindt haar niet.

Wat is een conclusie en wat is het nut ervan?

Een conclusie is een juridisch advies aan de Afdeling bestuursrechtspraak en draagt bij aan de rechtsontwikkeling. Een staatsraad advocaat-generaal kan in een conclusie een rechtsvraag in een bredere maatschappelijke, juridische en internationale context plaatsen, de stand van de rechtspraak evalueren en aanbevelingen doen om bestaande rechtspraak te nuanceren of bij te stellen. De mogelijkheid voor de bestuursrechter om een conclusie te vragen bestaat sinds 2013 en wordt door de Afdeling bestuursrechtspraak sindsdien regelmatig gebruikt.