Samenvatting advies over wetsvoorstel sluitingsbevoegdheid bij corona-uitbraak

Inhoud van het voorstel

Het wetsvoorstel introduceert een bevoegdheid voor de burgemeester om (een gedeelte van) een publieke of besloten plaats voor een periode van maximaal tien dagen te sluiten als daar een corona-uitbraak is.

Bevoegdheidsgrondslag

Er bestaan al verschillende wettelijke bepalingen op grond waarvan publieke of besloten plaatsen kunnen worden gesloten. Die zijn echter niet toegesneden op de situatie waarvoor nu een bevoegdheid wordt gecreëerd. In de toelichting bij het wetsvoorstel staat dat ook, maar de Afdeling advisering vindt deze toelichting niet volledig. Er zou uit kunnen worden afgeleid dat het ook nu nog is toegestaan om op grond van de noodbevoegdheden in de Gemeentewet meer structurele maatregelen in verband met de coronacrisis te nemen die een inbreuk op de uitoefening van grondrechten tot gevolg kunnen hebben. Dat was verdedigbaar in het begin van de coronacrisis omdat er toen sprake was van een acute, concrete en levensbedreigende noodsituatie. Gelet op de duur van de coronacrisis is die constructie nu niet meer houdbaar.

Uitzondering voor ‘levensbeschouwelijke gebouwen’

Het wetsvoorstel zondert bepaalde locaties van de sluitingsbevoegdheid uit, zoals ‘levensbeschouwelijke gebouwen’ (kerken, moskeeën, tempels). De Afdeling advisering vindt de redenering op grond waarvan de regering dat doet echter niet overtuigend. Het uitgangspunt van het wetsvoorstel is dat een publieke of besloten plaats gesloten kan worden als dit nodig is, omdat er ernstige risico is voor de onmiddellijke verspreiding van het coronavirus door een uitbraak. Dit leidt immers tot een gevaar voor de volksgezondheid. Dat uitgangspunt zou ook moeten gelden wanneer de bron van het ernstige risico een ‘levensbeschouwelijk gebouw’ is. Het belijden van godsdienst of levensovertuiging in deze gebouwen is grondwettelijk beschermd. Dit sluit echter niet uit dat daarop met het oog op de bescherming van de volksgezondheid beperkingen kunnen worden gesteld in een specifieke wet. Het advies is dan ook om de uitzondering voor levensbeschouwelijke gebouwen te schrappen.

Sluitingsperiode van maximaal tien dagen

Op grond van het wetsvoorstel kan een bevel tot sluiting worden gegeven voor een periode van maximaal tien dagen. De Afdeling advisering wijst erop dat niet altijd binnen tien dagen kan worden verholpen dat zich op korte termijn een nieuwe uitbraak voordoet. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als de ventilatie in een gebouw niet op orde is. Voor die gevallen zou het voorstel het daarom mogelijk moeten maken om de sluiting met een in de wet geregelde termijn te verlengen. Heropening kan dan pas aan de orde zijn als een situatie is bereikt waardoor het risico op een nieuwe uitbraak tot een aanvaardbaar niveau is teruggebracht.