Samenvatting advies wetsvoorstel dat meer ruimte biedt voor keuzevrijheid in pensioenstelsel

Gepubliceerd op 3 september 2020

De Afdeling advisering van de Raad van State heeft advies uitgebracht over het wetsvoorstel ‘bedrag ineens, RVU en verlofsparen’. Het wetsvoorstel is op 3 september 2020 bij de Tweede Kamer ingediend. Daarmee is ook het advies van de Afdeling advisering openbaar geworden.

Inhoud wetsvoorstel

Het voorstel bevat drie flankerende maatregelen die zijn opgenomen in het pensioenakkoord van juni 2019. Het kabinet wil hiermee meer ruimte bieden voor keuzevrijheid in het pensioenstelsel. Zo krijgen deelnemers het recht om bij pensionering eenmalig een bedrag ineens op te nemen van maximaal 10%. Ook krijgen werknemers meer ruimte om in overleg met hun werkgever drie jaar vóór hun AOW-leeftijd te stoppen met werken. Dit gebeurt door een tijdelijke versoepeling van de zogenoemde RVU-heffing. Ten slotte wordt het aantal weken belastingvrij verlofsparen verdubbeld van vijftig naar honderd.

Burger is niet per se beter af met het opnemen bedrag ineens

Er is behoefte aan meer flexibiliteit bij pensioenuitkeringen. Daarom begrijpt de Afdeling advisering de introductie van de mogelijkheid om een deel van het pensioen ineens op te nemen. Het voorstel koppelt daaraan enkele voorwaarden. Zo mag het ‘bedrag ineens’ alleen worden opgenomen op de ingangsdatum van het pensioen. Ook mag een bedrag ineens niet tegelijkertijd met een hoog-laag pensioen worden gecombineerd. Bovendien kan het opnemen van een ‘bedrag ineens’ vooral voor mensen met een klein pensioen nadelig uitpakken. Door de fiscale gevolgen van de maatregel houden zij netto weinig van zo’n bedrag over. Door deze voorwaarden en gevolgen voor de betrokkene is het de vraag of het voorstel in deze vorm veel zal toevoegen voor de praktijk.

Een weloverwogen keuze om het ‘bedrag ineens’ wel of niet op te nemen zal eigenlijk alleen met behulp van een financieel planner of andere deskundige kunnen worden gemaakt. Dit zijn kostbare adviestrajecten. Het risico dat betrokkenen onvoldoende zijn geïnformeerd en op basis van onjuiste aannames beslissingen nemen die uiteindelijk nadelig uitpakken is dan ook groot.

Voorstel doorkruist overheidsbeleid om langer door te werken

Bij de versoepeling van de zogenoemde RVU-heffing en de uitbreiding van de mogelijkheid van verlofsparen merkt de Afdeling advisering op dat deze maatregelen in de voorgestelde vorm het beleid voor duurzame inzetbaarheid en langer doorwerken dreigen te doorkruisen. De Afdeling advisering kan zich voorstellen dat zulke maatregelen nuttig zijn voor bepaalde groepen die moeite hebben om werkend de pensioenleeftijd te halen en voor wie weinig of geen alternatieven beschikbaar zijn. Dat vergt echter een veel gerichtere aanpak dan de algemene aanpak die nu wordt voorgesteld.

De Afdeling adviseert nader op deze aandachtspunten in te gaan en waar nodig het wetsvoorstel aan te passen.


Lees hier het volledige advies van de Afdeling advisering en het nader rapport (de reactie) van de minister.