Afdeling bestuursrechtspraak vraagt conclusie over herstelsancties

Gepubliceerd op 11 juli 2019

De voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft een conclusie gevraagd aan staatsraad advocaat-generaal Widdershoven over het heroverwegen in bezwaar van een weigering om een herstelsanctie op te leggen. Eind december 2019 is staatsraad advocaat-generaal Widdershoven vervangen door staatsraad advocaat-generaal Wattel.

Verzoek aan staatsraad advocaat-generaal

Als iemand een bestuursorgaan vraagt om op te treden tegen een overtreding, dan moet het bestuursorgaan een beslissing nemen op dat verzoek. Het bestuursorgaan kan bij een overtreding besluiten op te treden door een herstelsanctie op te leggen, maar kan daar ook van afzien, bijvoorbeeld als er geen overtreding wordt geconstateerd. Tegen een weigering om handhavend op te treden kan de persoon die om handhaving heeft gevraagd, bezwaar maken. Het bestuursorgaan moet dan zijn eerdere weigering heroverwegen en de uitkomst neerleggen in een besluit op bezwaar.

De Afdeling bestuursrechtspraak vraagt staatsraad advocaat-generaal Wattel in zijn conclusie in te gaan op de heroverweging in bezwaar van een besluit waarbij is geweigerd een herstelsanctie op te leggen. Hoe moet die heroverweging plaatsvinden? Welke feiten en omstandigheden zijn daarbij wel en niet relevant? Maakt het uit dat het bestuursorgaan zich ten onrechte op het standpunt heeft gesteld dat er geen overtreding was? Maakt het uit dat de overtreding ondertussen is beëindigd? Maakt het nog uit of het om een éénmalige overtreding gaat, of om een overtreding die voortduurt of die kan worden herhaald?

Achtergrond

De voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak vraagt de conclusie in een zaak over de import van hout uit de Braziliaanse Amazone. Natuurorganisatie Greenpeace had de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit gevraagd om op te treden tegen Nederlandse houtbedrijven die illegaal gekapt hout uit de Amazone importeren. De minister waarschuwde verschillende bedrijven, maar legde geen herstelsancties op. Greenpeace maakte daar bezwaar tegen. Ook in de beslissing op bezwaar weigerde de minister herstelsancties op te leggen. Volgens de minister hebben de bedrijven naderhand geen hout meer geïmporteerd of was de overtreding maar eenmalig, en was er geen reden om een sanctie op te leggen. Greenpeace is het daar niet mee eens.

Verdere verloop van de procedure

De Afdeling bestuursrechtspraak wilde de zaak met nummer 201903064/1 eerst eind 2019 op een rechtszitting van een grote kamer behandelen. Dat is nu 28 januari 2020 geworden. Een grote kamer bestaat uit vijf staatsraden. Staatsraad advocaat-generaal Wattel heeft daarna zes weken de tijd om een conclusie te nemen. Partijen krijgen vervolgens de mogelijkheid om daarop te reageren. Hierna zal de Afdeling bestuursrechtspraak uitspraak doen in deze zaak.

Nemen van een conclusie

De conclusie van de staatsraad advocaat-generaal geeft voorlichting aan de Afdeling bestuursrechtspraak, maar bindt haar niet. Met het nemen van een conclusie door de staatsraad advocaat-generaal wordt meer dan met de rechterlijke uitspraak zelf gelegenheid geboden om een rechtsvraag te plaatsen in een breder verband. De conclusie draagt bij aan de rechtseenheid en rechtsontwikkeling.