Samenvatting advies wetsvoorstel verbod op kolen

Gepubliceerd op 19 maart 2019

De Afdeling advisering van de Raad van State heeft advies uitgebracht over het wetsvoorstel verbod op kolen bij elektriciteitsproductie. Het wetsvoorstel is op 19 maart 2019 bij de Tweede Kamer ingediend. Daarmee is ook het advies van de Afdeling advisering openbaar geworden.

Inhoud wetsvoorstel

Het wetsvoorstel verbiedt het gebruik van kolen bij de opwekking van elektriciteit. Op dit moment zijn er in Nederland vijf kolengestookte elektriciteitscentrales in gebruik. Het gaat om twee oudere (Amer 9-centrale en de Hemwegcentrale) en drie nieuwere centrales (Rotterdamcentrale, de Eemshavencentrale en de MPP3-centrale). Het wetsvoorstel houdt in dat in de centrales van de oude generatie vanaf 1 januari 2025 geen kolen meer mogen worden gebruikt. Voor de nieuwe generatie geldt dit vanaf 1 januari 2030.

Passende maatregel

De Afdeling advisering vindt het voorgestelde kolenverbod een passende maatregel voor het terugdringen van CO2-emissies. De maatregel draagt bij aan het bereiken van de klimaatdoelen. Wel heeft zij opmerkingen over de toelichting bij het wetsvoorstel. De opmerkingen gaan onder meer over leveringszekerheid, eigendomsbescherming en arbitrage.

Leveringszekerheid

Het voorgestelde kolenverbod heeft gevolgen voor de samenstelling van de Nederlandse productiecapaciteit voor elektriciteit. De toelichting bij het wetsvoorstel gaat wel in op de leveringszekerheid, maar spreekt in dit verband alleen over het kolenverbod. Dit terwijl er meer speelt. Zoals het voornemen om een nationale minimumprijs voor CO2 bij elektriciteitsopwekking in te voeren en een recente aanscherping van de Europese richtlijn voor de handel in emissierechten (ETS). Deze maatregelen kunnen ook gevolgen hebben voor de leveringszekerheid. Het advies is daarom om in de toelichting een bredere beschouwing te geven over de leveringszekerheid en hoe hieraan zal worden voldaan.

Eigendomsbescherming

Het voorgestelde kolenverbod grijpt in op het eigendomsrecht van de exploitanten van de kolencentrales. Het eigendomsrecht wordt beschermd door artikel 1 van het Eerste Protocol bij het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM). De Afdeling advisering heeft enkele vraagpunten over de eigendomsbescherming die vooral gaan over de nieuwe generatie kolencentrales. Het advies is om de toelichting op deze punten aan te vullen.

Arbitrage

Niet alleen het EVRM, maar ook het Verdrag inzake het Energiehandvest (ECT) biedt bescherming aan de exploitanten van de kolencentrales. Volgens de toelichting bij het wetsvoorstel kunnen de exploitanten vanwege een recent arrest van het Hof van Justitie van de EU op grond van dit verdrag geen arbitrage meer inroepen. De Afdeling advisering merkt op dat deze conclusie op grond van de huidige stand van zaken niet getrokken kan worden. Zij adviseert daarom de toelichting op dit punt aan te passen.


Lees hier het volledige advies en het nader rapport (de reactie) van de minister.