Wijziging van het Tijdelijk besluit veilige afstand in verband met het vaststellen van de veilige afstand op nul meter.


Volledige tekst

Bij Kabinetsmissive van 21 september 2021, no.2021001879, heeft Uwe Majesteit, op voordracht van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, mede namens de Minister van Justitie en Veiligheid en de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, bij de Afdeling advisering van de Raad van State ter overweging aanhangig gemaakt het ontwerpbesluit houdende wijziging van het Tijdelijk besluit veilige afstand in verband met het vaststellen van de veilige afstand op nul meter, met nota van toelichting.

Met dit Besluit wordt de veilige afstand, bedoeld in hoofdstuk Va van de Wet publieke gezondheid (Wpg), vastgesteld op nul meter (nihil). Daarmee geldt op grond van artikel 58f Wpg dat iedereen die zich buiten een woning ophoudt ten opzichte van andere personen geen afstand meer hoeft te houden.

De Afdeling advisering van de Raad van State maakt een opmerking over de noodzaak van de handhaafbaarheid van de maatregelen die nodig zijn vanwege de risico’s die voortvloeien uit het op nihil stellen van de veilige afstand. In verband daarmee is aanpassing wenselijk van de toelichting.

Een eerder ontwerpbesluit is op 13 juli 2021 voorgelegd aan de Afdeling advisering van de Raad van State. Beoogd werd om hiermee te voorzien in het vaststellen van de veilige afstand op nihil vanaf medio augustus 2021. De Afdeling kwam tot de conclusie dat toelichting het ontwerpbesluit toentertijd nog onvoldoende kon dragen, mede gelet op de epidemiologische situatie destijds en de adviezen daarover van de adviezen daarover van het OMT en de RIVM Corona Gedragsunit. Om die reden adviseerde de Afdeling die procedure niet voort te zetten.

Indachtig dat advies heeft de regering besloten de procedure van voorhang en advisering voor dit besluit zo kort mogelijk voor de voorziene inwerkingtreding te starten. Hiermee kunnen dit besluit en de toelichting erbij, door de beide Kamers bij de voorhang en vervolgens door de Afdeling worden beoordeeld aan de hand van de actuele (epidemiologische) omstandigheden. (zie noot 1) De Afdeling acht deze werkwijze overeenkomstig de bedoeling van de wetgever.

De Afdeling maakt over het ontwerpbesluit nog de volgende opmerking.

Uit het advies van het OMT van 13 september 2021 volgt dat de veilige afstand van anderhalve meter kan worden losgelaten, mits er sprake is van een brede inzet van verplichte coronatoegangsbewijzen in risicovolle situaties. De inzet van coronatoegangsbewijzen beperkt naar verwachting een mogelijk aanzienlijke opleving van het virus in de komende winter. Volgens het OMT leveren coronatoegangsbewijzen een belangrijke bijdrage aan het reduceren van het risico op besmetting tijdens evenementen. De kans dat een besmette persoon aanwezig is op een evenement kan echter niet helemaal worden weggenomen. Daarom benadrukt het OMT dat een goed werkend systeem rond coronatoegangsbewijzen en goede toegangscontroles en handhaving belangrijk zijn. (zie noot 2)

Blijkens de toelichting is de brede inzet van verplichte coronatoegangsbewijzen als mitigerende maatregel overgenomen in de gelijktijdige vaststelling van de wijziging van de Tijdelijke regeling maatregelen covid-19 (Trm) op 14 september 2021. Uit de toelichting bij die wijziging van de Trm blijkt dat zowel van de kant van de Nationale Politie, het Openbaar Ministerie en de buitengewoon opsporingsambtenaren als van de kant van de gemeenten bij monde van de VNG en de veiligheidsregio’s, is gewezen op mogelijke problemen bij de controle en handhaving van de inzet van verplichte coronatoegangsbewijzen. (zie noot 3)

Deze geluiden zijn de afgelopen dagen bevestigd in verschillende media. (zie noot 4) De voorwaarde van een goed werkend systeem van verplichte coronatoegangsbewijzen, gepaard met adequate controles en handhaving, is door het OMT uitdrukkelijk als wezenlijke voorwaarde gesteld voor het loslaten van de veilige afstand van anderhalve meter. (zie noot 5) Daarom dient de regering hier nader op in te gaan en toe te lichten welke maatregelen zij zal nemen om zoveel mogelijk aan die voorwaarde te voldoen.

Dit is ook in verband met het volgende van belang. Zolang de Tijdelijke wet maatregelen covid-19 van kracht is, sluit de afschaling van bepaalde coronamaatregelen niet uit dat zij weer worden opgeschaald als de epidemiologische situatie daarom vraagt. Het is niettemin van groot belang om een jojo-effect te voorkomen, waarbij maatregelen eerst afgeschaald worden om vervolgens na korte tijd weer opgeschaald te moeten worden.

De Afdeling adviseert in de toelichting op het voorgaande in te gaan.

De Afdeling advisering van de Raad van State heeft een opmerking bij het ontwerpbesluit en adviseert daarmee rekening te houden voordat een besluit wordt genomen.

De vice-president van de Raad van State


Nader rapport (reactie op het advies) van 24 september 2021

De regering onderschrijft de opmerkingen die de Afdeling maakt. Het OMT heeft aangegeven dat een goed werkend systeem van coronatoegangsbewijzen met goede toegangscontroles en handhaving belangrijk zijn voor het mitigeren van het risico op een opleving van het virus na het loslaten van de anderhalvemeter-afstandsnorm. De regering is ook van oordeel dat dit uitgangspunt op orde moet zijn. Het mitigeren van een sterke opleving van het virus is nodig om zo veel mogelijk te voorkomen dat na korte tijd opnieuw beperkende maatregelen moeten worden overwogen. Hiermee probeert de regering ook enige vorm van stabiliteit te creëren voor de samenleving.

Daarom is in de toelichting bij het besluit nader toegelicht hoe het systeem van coronatoegangsbewijzen is verbeterd. De toelichting is op dit punt aangepast door aandacht te besteden aan de verlenging van de wachttijd van een coronatoegangsbewijs op basis van een vaccinatie, de verkorting van de geldigheidsduur van een testbewijs naar 24 uur, het dringend advies voor kinderen van zes tot en met twaalf jaar (die geen coronatoegangsbewijs hoeven te tonen) om voorafgaand aan deelname aan bepaalde activiteiten een zelftest te doen, technische aanpassingen aan de CoronaCheck App en de QR-code om fraude tegen te gaan, en de dubbele afname (keel en neus) bij de antigeentest voor Testen voor Toegang ter verhoging van de betrouwbaarheid van de testuitslag. Deze maatregelen zorgen voor een robuuster systeem rondom de inzet van coronatoegangsbewijzen waardoor de kans op verspreiding van het virus SARS-CoV-2 wordt verkleind.

Ook is in de toelichting bij het besluit nader toegelicht welke maatregelen de regering neemt ter facilitering van toegangscontroles en de handhaving. In de toelichting is kenbaar gemaakt dat voor de handhaving in de eerste plaats de uitgangspunten uit de ‘Landelijke afspraken handhaving Corona maatregelen’ van 26 oktober 2020 van kracht blijven. De afspraken met uitgangspunten over hoe om te gaan met de handhaving van coronatoegangsbewijzen zullen daaraan worden toegevoegd. Daarbij worden de taken en verantwoordelijkheden voor alle betrokken partijen nader uitgewerkt. Uitgangspunt is dat het toezicht en de handhaving risicogebaseerd zal zijn, met een focus op de locaties waar de risico's op verspreiding van het virus of niet-naleving het grootst worden geacht. Voor een extra ondersteuning van het toezicht en de handhaving op de verplichtingen omtrent coronatoegangsbewijzen, stelt het kabinet € 45 miljoen beschikbaar. Dit geld kan ook worden gebruikt voor de inzet van supportteams vanuit gemeenten om beheerders te ondersteunen bij de naleving van de controleverplichtingen uit artikel 6.30 Tijdelijke regeling maatregelen covid-19 (Trm).

Van de gelegenheid is gebruikgemaakt om redactionele verduidelijkingen aan te brengen met betrekking tot de verwijzing naar de wijziging van de Trm van 14 september 2021 (Stcrt. 2021, 41410), waarin de brede inzet van coronatoegangsbewijzen wordt geregeld.

Ik bied U hierbij, mede namens de Minister van Justitie en Veiligheid en de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, het ontwerpbesluit en de gewijzigde nota van toelichting aan en verzoek U overeenkomstig dit ontwerp te besluiten.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport


Voetnoten

(1) Stcrt. 2021, nr. 41326 (advies en nader rapport).
(2) Bijlage bij Kamerstukken II 2020/21, 25295, nr. 1422, p. 5-6 (advies n.a.v. 126e OMT).
(3) Regeling van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, de Minister van Justitie en Veiligheid en de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, van 14 september 2021, kenmerk 3237956-1013622-WJZ, houdende wijziging van de Tijdelijke regeling maatregelen covid-19, te vinden op www.rijksoverheid.nl.
(4) Zie bijvoorbeeld https://www.bnr.nl/nieuws/gezondheid/10453642/horecaondernemers-weigeren-controleren-coronatoegangsbewijs en https://www.parool.nl/amsterdam/halsema-amsterdam-gaat-niet-actief-handhaven-op-coronapas-in-horeca~bb00900f/,
(5) https://www.nu.nl/coronavirus/6157705/gommers-en-koopmans-willen-geen-versoepelingen-zonder-controle-coronapas.html?redirect=1.