Samenvatting advies wetsvoorstel wijziging Transgenderwet

Doel en inhoud van het wetsvoorstel

De regering wil met het wetsvoorstel de voorwaarden voor wijziging van de vermelding van het geslacht in de geboorteakte versoepelen en de huidige procedure vereenvoudigen. De belangrijkste wijzigingen die worden voorgesteld, zijn het schrappen van de vereiste deskundigenverklaring en het laten vervallen van de leeftijdsgrens van zestien jaar.

Vervallen leeftijdsgrens

In de huidige wet is de minimumleeftijd voor het aanpassen van de geslachtsregistratie in de geboorteakte zestien jaar. Kinderen jonger dan zestien jaar die de overtuiging hebben tot het andere geslacht te behoren, ervaren dit als lastig. Met het voorstel moet het voor deze kinderen mogelijk worden om, via de kinderrechter, de vermelding van het geslacht te veranderen.

Volgens de Afdeling advisering is het aanpassen van de geslachtsregistratie een vergaande handeling met grote gevolgen voor het kind. Uit de evaluatie van de huidige wet blijkt dat veel deskundigen van transgenderklinieken daarom de wettelijke minimumleeftijd van zestien jaar willen behouden. Uit de toelichting blijkt niet voldoende waarom het loslaten van de leeftijdsgrens noodzakelijk en verantwoord is.

Vervallen deskundigenverklaring

Op grond van de huidige wet is voor het wijzigen van de vermelding van het geslacht in de geboorteakte een deskundigenverklaring van een arts of psycholoog verplicht. De regering vond dat nodig, omdat daarmee de wilsbekwaamheid van de betrokkene en de duurzaamheid van de wens om het geslacht te wijzigen kon worden vastgesteld. Uit de evaluatie van de huidige wet blijkt dat deskundigen niet kunnen garanderen dat de wens duurzaam is. Daarom wordt nu voorgesteld om de deskundigenverklaring als vereiste voor een wijziging van de geslachtsregistratie te schrappen. In plaats daarvan komt er een nieuwe procedure, waarin de betrokkene schriftelijk aan de ambtenaar van de burgerlijke stand laat weten dat hij zijn geslachtsregistratie wil wijzigen. Na een aantal weken moet de betrokkene dit persoonlijk bij de ambtenaar van de burgerlijke stand bevestigen.

De Afdeling advisering vraagt zich af of met deze nieuwe procedure de wilsbekwaamheid van de betrokkene en de duurzaamheid van de wens om het geslacht te wijzigen kunnen worden vastgesteld. Zelfs wanneer deskundigen geen garanties kunnen geven over de duurzaamheid van de overtuiging, kunnen zij wel vaststellen of mensen begrijpen wat hen wordt verteld over de gevolgen van hun keuzes en of er redenen zijn om te twijfelen aan hun overtuiging. In de toelichting moet daaraan aandacht worden besteed.

Conclusie

De Afdeling advisering adviseert om het voorstel pas in de Tweede Kamer te behandelen nadat rekening is gehouden met bovengenoemde opmerkingen.