Samenvatting advies wetsvoorstel Wijziging van de Wiv 2017

Inhoud van het wetsvoorstel

Het wetsvoorstel wil de Wiv 2017 op enkele onderdelen verduidelijken, dan wel aanpassen. Het gaat dan vooral om de zo gericht mogelijke inzet van bijzondere bevoegdheden van inlichtingen- en veiligheidsdiensten en de versnelde weging van samenwerking met buitenlandse diensten. Ook is in het wetsvoorstel een zogenoemde samenloopbepaling met de Wet open overheid (Woo) opgenomen.

Achtergrond van het wetsvoorstel

In het advies gaat de Afdeling advisering eerst in op de achtergrond van het wetsvoorstel. Het wetsvoorstel is tot stand gekomen naar aanleiding van het referendum dat op 21 maart 2018 over de Wiv 2017 is gehouden, waarbij een meerderheid tegen die wet heeft gestemd. De Afdeling advisering heeft er begrip voor dat niet alle toezeggingen die daarna door de regering zijn gedaan nu al leiden tot wijziging van de wet. Een aantal van deze toezeggingen zal eerst via aanpassing van het beleid worden getoetst in de praktijk. Daarna kan dan beter worden bezien of (en zo ja: welke) aanpassingen van de regelgeving noodzakelijk zijn. De Afdeling advisering benadrukt in dit licht wel het belang van een goede monitoring en evaluatie van de Wiv 2017, ook vanwege de kritische rapporten die de toezichthouder op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten - de CTIVD - sindsdien heeft uitgebracht.

Uitwisseling gegevens met buitenlandse diensten

De Afdeling advisering wijst erop dat het wetsvoorstel vragen oproept over het uitwisselen van ongeëvalueerde gegevens met buitenlandse diensten. Zo is niet duidelijk of het is toegestaan om ongeëvalueerde gegevens uit te wisselen met buitenlandse diensten, als er met die diensten geen samenwerkingsrelatie bestaat. Alleen als er een samenwerkingsrelatie bestaat moet een zogenoemde 'wegingsnotitie' opgesteld worden, waarin criteria staan om te kunnen beoordelen welke informatie kan worden gedeeld. Omdat dit een onderwerp is dat een rol speelde in het debat rondom het referendum moet de wet op dit punt helder zijn. De Afdeling advisering raadt aan om in het wetsvoorstel op te nemen dat de uitwisseling van ongeëvalueerde gegevens alleen is toegestaan als er een wegingsnotitie is opgesteld.

Overige opmerkingen

Verder maakt de Afdeling advisering opmerkingen over de samenloopbepaling met de Woo en over de manier waarop in de toelichting wordt ingegaan op de consultatiereacties. Ook zou in het licht van de voorgeschiedenis van dit wetsvoorstel in de toelichting beter uitgelegd moeten waarom concrete suggesties voor aanvulling van het wetsvoorstel uit de consultatiereacties niet zijn opgenomen in het wetsvoorstel.