Samenvatting advies over opnemen gewijzigde Europese regels voor mediadiensten in Mediawet
De Afdeling advisering van de Raad van State heeft advies uitgebracht over een wijziging van de Mediawet 2008, die tot doel heeft nieuwe Europese regels over audiovisuele mediadiensten (de zogenoemde nieuwe ‘Richtlijn AVMD’) om te zetten in Nederlandse wetgeving. Het wetsvoorstel is op 18 december 2019 bij de Tweede Kamer ingediend. Daarmee is ook het advies van de Afdeling advisering openbaar geworden.
Inhoud
Op grond van de nieuwe Richtlijn AVMD moeten EU-lidstaten passende maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat het media-aanbod niet aanzet tot geweld of haat tegen een groep personen. Verder bevat de richtlijn voorschriften om minderjarigen te beschermen. Deze regels gelden zowel voor audiovisuele mediadiensten, zoals televisiediensten, als voor videoplatforms. De nieuwe Richtlijn AVMD moedigt voor bepaalde voorschriften uit de richtlijn het gebruik van co- en zelfregulering aan, als aanvullende manier om deze voorschriften toe te passen.
Vrijheid van meningsuiting
Het wetsvoorstel verplicht videoplatforms, door middel van gedragscodes, maatregelen te nemen om te voorkomen dat het media-aanbod aanzet tot geweld of haat tegen een groep personen en ter bescherming van minderjarigen. Bij het opstellen en gebruik van deze gedragscodes moet ook de vrijheid van meningsuiting worden gerespecteerd. Dit vloeit onder meer voort uit artikel 7 van de Grondwet. Deze bepaling is ook voor aanbieders van videoplatforms relevant, omdat zij op grond van het wetsvoorstel maatregelen moeten nemen om ontoelaatbare uitingen op hun platforms tegen te gaan.
Aanbieders zullen, vanwege de grote omvang van content die op hun platforms wordt geplaatst, wellicht voorafgaande (controle)maatregelen willen nemen, bijvoorbeeld door op algoritmes gebaseerde filtersystemen te gebruiken. Voor zover dergelijke voorafgaande controlemaatregelen door de Richtlijn AVMD worden toegestaan, rijst de vraag in hoeverre artikel 7 van de Grondwet daartoe ruimte laat. Daarover geeft de toelichting geen duidelijkheid. De Afdeling adviseert die duidelijkheid alsnog te geven.
Gebruik van gedragscodes
Het wetsvoorstel schrijft ten aanzien van bepaalde reclamevoorschriften het gebruik van de gedragscodes van de Stichting Reclame Code (SRC) voor. De nieuwe Richtlijn AVMD staat dat toe, mits de overheid voldoende controle op de naleving van de reclame-eisen houdt. Dat is naar het oordeel van de Afdeling advisering niet het geval, onder meer omdat niet voorzien is in doeltreffende handhaving en sancties. Daarnaast kan de toezichthouder, het Commissariaat voor de Media, niet handhavend optreden tegen aanbieders die de gedragscodes niet of onvoldoende naleven.
Lees hier de volledige tekst van het advies van de Afdeling advisering en het nader rapport (de reactie) van de minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media.