Samenvatting advies initiatiefwetsvoorstel over vrijwillige ouderbijdrage

Gepubliceerd op 12 maart 2019

De Afdeling advisering van de Raad van State heeft advies uitgebracht over het initiatiefwetsvoorstel van de Tweede Kamerleden Kwint en Westerveld over de wijziging van diverse onderwijswetten. Het advies is op 12 maart 2019 openbaar gemaakt.

Inhoud

Het komt voor dat leerlingen niet mee mogen doen aan activiteiten als schoolreizen en excursies, omdat hun ouders geen financiële bijdrage daarvoor hebben betaald. Het gaat daarbij om een ouderbijdrage voor activiteiten die geen onderdeel zijn van het verplichte onderwijs. Scholen ontvangen hiervoor van de overheid geen bekostiging. De wet bepaalt dat deze bijdrage vrijwillig is: ouders zijn dus niet verplicht deze te betalen. Wel mogen scholen leerlingen dan uitsluiten van deze activiteiten. De initiatiefnemers vinden dat scholen leerlingen altijd moeten laten deelnemen aan deze activiteiten, ook wanneer de ouders niet kunnen of willen betalen. Zij stellen daarom voor die verplichting voor scholen in de wet op te nemen.

Effect van recente maatregelen afwachten

De Afdeling advisering ziet het uitsluiten van leerlingen bij activiteiten ook als een ongewenste situatie, maar zij is er niet van overtuigd dat dit voorstel de beste oplossing is voor dat probleem. In 2018 heeft het ministerie van OCW nieuwe maatregelen in gang gezet om ervoor te zorgen dat de bestaande regels voor de vrijwillige ouderbijdrage beter worden nageleefd. Het doel daarvan is hetzelfde als wat de initiatiefnemers willen bereiken: zoveel mogelijk leerlingen laten deelnemen aan een gevarieerd aanbod van activiteiten. De Afdeling advisering ziet in die maatregelen goede mogelijkheden om het doel van het voorstel te bereiken, binnen de bestaande wettelijke kaders. Zij is er daarom niet van overtuigd dat het op dit moment nodig is om de wet aan te passen.

Het advies is daarom om beter toe te lichten waarom het effect van recente initiatieven voor verbetering van de naleving van de huidige regels niet kan worden afgewacht. Als die motivering niet kan worden gegeven is het advies om van verdere behandeling van het wetsvoorstel af te zien.

Alternatieven

De Afdeling advisering wijst in haar advies ook op een risico dat het voorstel meebrengt. De voorgestelde verplichting voor scholen kan ertoe leiden dat meer ouders afzien van het betalen van de vrijwillige ouderbijdrage. Dat zou leiden tot minder budget voor een gevarieerd aanbod van activiteiten. In het geval de initiatiefnemers het voorstel toch verder in procedure te brengen, zou de toelichting aandacht moeten besteden aan dit mogelijke ongewenste effect. Daarin zou besproken moeten worden of er alternatieven mogelijk zijn om het gewenste doel te bereiken, waarbij dit risico zich niet voordoet. Hierbij kan worden gedacht aan een maximering van de bijdrage of de hoogte hiervan afhankelijk te maken van het inkomen van de ouders.


Lees hier de volledige tekst van het advies van de Afdeling advisering en de reactie van de indieners.