Samenvatting advies wetsvoorstel over verlengingsprocedure van de coronawet

Vervallen en verlengen van de Tijdelijke wet maatregelen covid-19

De Tijdelijke wet maatregelen covid-19 (Twm), ook wel bekend als de coronawet, bevat de maatregelen in het kader van covid-19. Deze wet geldt voor drie maanden en kan steeds met drie maanden verlengd worden. Het is ook mogelijk om onderdelen van de wet te verlengen. De onderdelen waarvan de geldingsduur niet wordt verlengd, vervallen dan. De Twm is op dit moment verlengd tot 1 september 2021.

De verlengingsprocedure is als volgt. Als de regering de Twm wil verlengen, moet de Afdeling advisering daarover worden gehoord. Dat betekent dat zij advies uitbrengt over de geldende maatregelen voorafgaand aan het besluit om te verlengen. Daarna worden de Eerste en Tweede Kamer geïnformeerd over het voornemen van de regering om de wet te verlengen. Beide Kamers hebben dan een week de tijd om hierover met de regering in debat te gaan. Vervolgens neemt de regering een koninklijk besluit om te verlengen. Het wetsvoorstel handhaaft dit model van betrokkenheid van de beide Kamers, maar voegt daaraan een nieuw model van betrokkenheid toe, in de vorm van ‘bepalende zeggenschap’.

Bepalende zeggenschap voor de Tweede en Eerste Kamer

Het wetsvoorstel regelt dat de regering meteen een wetsvoorstel voor een goedkeuringswet moet indienen, als zij het koninklijk besluit tot verlenging heeft genomen. Over dat wetsvoorstel wordt de Afdeling advisering niet gehoord. Zij brengt daarover dus ook geen advies uit. De Tweede en de Eerste Kamer kunnen het wetsvoorstel alleen aannemen of verwerpen. Als één van beide Kamers het wetsvoorstel verwerpt, vervallen de bepalingen in de Twm vrijwel onmiddellijk.

Keuze tussen twee modellen

De Afdeling advisering merkt op dat het combineren van beide modellen van betrokkenheid van de Kamers tot complicaties kan leiden, omdat bij koninklijk besluit ook onderdelen van de wet kunnen worden verlengd. Het kan gebeuren dat de regering, de Tweede Kamer en de Eerste Kamer verschillend denken over wélke onderdelen van de Twm dat moeten zijn. Inzichten daarover kunnen bovendien snel veranderen. Omdat de beide Kamers vóóraf invloed kunnen uitoefenen op de inhoud van het koninklijk besluit, maar áchteraf alleen met de keuze van de regering in het koninklijk besluit kunnen instemmen of niet, kan een patstelling ontstaan. Het advies luidt dan ook te kiezen voor of alleen het bestaande model of alleen het nieuwe model.

Horen van de Afdeling advisering

De regering stelt voor om de Afdeling advisering bij het goedkeuringswetsvoorstel niet te horen, omdat zij al wordt gehoord in het kader van het koninklijk besluit tot verlenging. Het horen over de goedkeuringswet zou volgens de regering daarom dubbelop zijn. De Afdeling advisering wijst erop dat de Grondwet grote terughoudendheid voorschrijft bij het achterwege laten van het horen van de Afdeling advisering over wetsvoorstellen. Dit voorstel past daar niet bij. Omdat het wetsvoorstel ertoe leidt dat twee modellen van betrokkenheid van de Kamers worden gecombineerd, is het bovendien de vraag of het horen van de Afdeling advisering wel dubbelop is. Dat geldt te meer omdat het koninklijk besluit tot verlenging dat aan de beide Kamers wordt voorgelegd, een andere inhoud kan hebben dan het koninklijk besluit dat bij wet moet worden goedgekeurd. Het overleg met de Kamer kan immers leiden tot aanpassing van het koninklijk besluit. Het advies luidt dan ook dan ook om de Afdeling advisering op de reguliere wijze over het wetsvoorstel te horen.