Raad van State verduidelijkt rechtspraak over begrip bestuursorgaan

Gepubliceerd op 17 september 2014

Een orgaan van een privaatrechtelijke rechtspersoon waaraan de wetgever geen publiekrechtelijke bevoegdheden heeft toegekend, is toch een bestuursorgaan wanneer een sterke inhoudelijke en financiële band bestaat tussen de overheid en (het orgaan van) deze rechtspersoon. Dit staat in twee uitspraken van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van vandaag (17 september 2014). De uitspraken zijn gedaan door een zogenoemde grote kamer die bestond uit de voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak, de presidenten van de Centrale Raad van Beroep en het College van Beroep voor het bedrijfsleven en twee leden van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State.

Bestuursorgaan

Het begrip bestuursorgaan is een van de centrale begrippen van het bestuursrecht. Het is daarom van belang dat duidelijkheid bestaat over de vraag wanneer een orgaan van een privaatrechtelijke rechtspersoon, zoals het bestuur van een stichting, waaraan niet bij wet publiekrechtelijke bevoegdheden zijn toegekend, toch moet worden aangemerkt als een bestuursorgaan.

Verduidelijking

De Raad van State verduidelijkt vandaag zijn rechtspraak over het begrip bestuursorgaan. Organen van privaatrechtelijke rechtspersonen die uitkeringen of financiële voorzieningen verstrekken, zijn bestuursorganen als de overheid de criteria voor het verstrekken van die uitkeringen of voorzieningen in beslissende mate bepaalt én die in overwegende mate financiert. Naar het oordeel van de Raad van State is, in navolging van de conclusie van de staatsraad advocaat-generaal, de uitoefening van een overheids- of publieke taak geen zelfstandig vereiste om een orgaan van een privaatrechtelijke rechtspersoon als bestuursorgaan aan te merken. "Uit de inhoudelijke en financiële band tussen een privaatrechtelijke rechtspersoon en een of meer bestuursorganen volgt immers dat deze bestuursorganen een bepaalde taak aan zich hebben getrokken", aldus de hoogste algemene bestuursrechter.

Geen bestuursorgaan, geen besluit

Als deze rechtspraak toegepast wordt op deze twee zaken komt de Raad van State vervolgens tot de conclusie dat het bestuur van Stichting bevordering kwaliteit leefomgeving Schipholregio en het bestuur van stichting Platform31 geen bestuursorganen zijn. De mededelingen die deze besturen aan twee inwoners van Kudelstaart en Utrecht hadden gedaan, zijn daarom geen besluiten waartegen bezwaar en (hoger) beroep kan worden ingediend.

Conclusie van de staatsraad advocaat-generaal

De Afdeling bestuursrechtspraak had eerder in deze procedure staatsraad advocaat-generaal Widdershoven gevraagd een conclusie te nemen in deze zaken. Met het nemen van een conclusie door de staatsraad advocaat-generaal wordt meer dan met de rechterlijke uitspraak zelf gelegenheid geboden om een rechtsvraag te plaatsen in een breder verband. Widdershoven heeft zijn conclusie op 23 juni 2014 uitgebracht.

Lees hier de uitspraken met zaaknummers 201304908/1 en 201307828/1.