Staatssecretaris van I&M hoeft bij ProRail geen punctualiteitscijfers op te vragen

Gepubliceerd op 14 mei 2014

De staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu hoeft informatie over de punctualiteit van passagierstreinen niet op te vragen bij ProRail B.V. Dat volgt uit een uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van vandaag (14 mei 2014). RTL Nieuws had de staatssecretaris op grond van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) om informatie uit de database gevraagd. De staatssecretaris wees het verzoek af, omdat hij de gevraagde informatie niet in zijn bezit heeft en ProRail, beheerder van de database, niet onder zijn verantwoordelijkheid werkzaam is. Tegen de uitspraak van de Raad van State is geen hoger beroep mogelijk.

Verzoek RTL Nieuws

RTL Nieuws had de staatssecretaris gevraagd om diverse gegevens openbaar te maken over de punctualiteit van passagierstreinen over de jaren 2009, 2010 en 2011. RTL Nieuws wil hiermee controleren of de zogenoemde punctualiteitscijfers kloppen die de vervoerders hierover zelf openbaar maken. ProRail houdt in een database bij of de treinen die in Nederland rijden te vroeg, op tijd, of te laat vertrekken en aankomen.

Zeggenschap

Een informatieverzoek op grond van de Wob kan worden gericht aan een bestuursorgaan, of tot een bedrijf dat onder de verantwoordelijkheid van een bestuursorgaan werkt. Nu ProRail geen bestuursorgaan is, kwam de vraag op of zij haar werkzaamheden dan uitoefent onder verantwoordelijkheid van de staatssecretaris. Naar het oordeel van de Raad van State is dat niet het geval. ProRail hoeft zich bij haar werkzaamheden niet te richten naar opdrachten van de staatssecretaris. De bevoegdheden van de staatssecretaris die voortvloeien uit de concessie die aan ProRail is verleend, het aandeelhouderschap van de Staat en de subsidierelatie met ProRail zijn 'ieder op zichzelf beschouwd' niet zodanig dat de staatssecretaris directe zeggenschap heeft over de uitvoering van de werkzaamheden door ProRail. Gelet hierop leidt ook het samenstel van deze bevoegdheden er niet toe dat de staatssecretaris directe zeggenschap heeft over ProRail. De staatssecretaris hoefde daarom de gevraagde informatie niet bij ProRail op te vragen en op grond van de Wob te beoordelen of die informatie openbaar kon worden gemaakt, aldus de hoogste bestuursrechter.

Eerdere uitspraak rechtbank

De rechtbank in Amsterdam oordeelde in juli 2013 dat uit het samenstel van bevoegdheden die de staatssecretaris heeft ten aanzien van ProRail blijkt dat de staatssecretaris een 'overwegende invloed heeft op ProRail' en dat ProRail daardoor kan worden aangemerkt als een bedrijf dat onder de verantwoordelijkheid van de staatssecretaris valt. De Raad van State heeft met de uitspraak van vandaag de eerdere uitspraak van de rechtbank vernietigd.

Lees hier de volledige tekst van de uitspraak met zaaknummer 201307084/1.