Afdeling bestuursrechtspraak vernietigt twee bestemmingsplannen van gemeente Boxtel

Gepubliceerd op 3 augustus 2022

De Afdeling bestuursrechtspraak heeft in twee uitspraken van vandaag (3 augustus 2022) de bestemmingsplannen ‘Keulsebaan’ en ‘Fietsonderdoorgang Tongersestraat’ van de gemeente Boxtel vernietigd. In het eerste geval ontbreekt ‘een actueel, integraal onderzoek waarbij is beoordeeld welke effecten het bestemmingsplan voor de Keulsebaan heeft’. In het tweede geval is het bestemmingsplan niet in overeenstemming met een goede ruimtelijke ordening.

Maatregelenpakket om leefbaarheid en verkeersveiligheid te verbeteren

Beide bestemmingsplannen maken deel uit van het zogenoemde Maatregelenpakket Programma Hoogfrequent Spoorvervoer Boxtel. Dit pakket moet volgens de gemeente een oplossing bieden voor de slechte staat van de leefbaarheid en verkeersveiligheid die wordt veroorzaakt door de dubbele spoorwegovergang bij de Tongersestraat in Boxtel en het verkeer dat door het centrum rijdt. Het pakket bestaat uit vijf deelprojecten, die samen deze knelpunten moeten oplossen. Enkele inwoners van Boxtel, een autobedrijf en een drankenhandel zijn het niet eens met de plannen en zijn hiertegen in beroep gekomen bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State.

Keulsebaan

Met het bestemmingsplan ‘Keulsebaan’ wil de gemeente Boxtel de capaciteit van een deel van de bestaande weg Keulsebaan uitbreiden en de rijbaan verdubbelen naar 2x2 rijstroken. Volgens de bezwaarmakers is het niet nodig om de Keulsebaan te herstructureren voor de doorstroming van het verkeer. De onderbouwing van de capaciteitsuitbreiding van de Keulsebaan is gaandeweg de besluitvorming gewijzigd. In de stukken bij het bestemmingsplan ziet de Afdeling bestuursrechtspraak ‘geen afdoende, actuele, onderbouwing van een bredere afweging’ dan alleen een cijfermatige berekening waar de gemeente eerst van uitging en wordt alleen ingegaan op het Maatregelenpakket als geheel en de functie die het deelproject van de Keulsebaan vormt binnen dat geheel. De gemeente gaat niet in op de gewijzigde onderbouwing. Voor partijen is niet inzichtelijk hoe het bestemmingsplan bijdraagt aan de doorstroming. Een actuele, specifiek op dit bestemmingsplan toegespitste onderbouwing ontbreekt dus. Daarbij betrekt de Afdeling bestuursrechtspraak ook dat het bestemmingsplan een groot ruimtebeslag legt op de Keulsebaan en de omgeving. Het vormt voor een aantal gronden zelfs een titel voor onteigening. De gemeente heeft niet afgewogen hoe deze zwaarwegende belangen zich verhouden tot het belang om toch in een capaciteitsuitbreiding en kruispunten in deze vorm te voorzien, ondanks dat er cijfermatig geen noodzaak meer is. Ook het verweerschrift van de gemeente geeft ‘geen afdoende, actuele onderbouwing’ voor de capaciteitsuitbreiding. Hierin staan wel welke doelen de gemeente wil bereiken, maar niet hoe de capaciteitsuitbreiding en herinrichting van de kruispunten daaraan bijdragen. Het bevat geen verkeerskundige rapporten met een onderbouwing en motivering van de effectiviteit van het bestemmingsplan. Er ontbreekt dus nog steeds ‘een actueel, integraal onderzoek waarbij is beoordeeld welke effecten het plan voor de Keulsebaan heeft. De Afdeling bestuursrechtspraak vernietigt dan ook het bestemmingsplan, omdat de gemeente dit niet zorgvuldig heeft voorbereid en niet goed heeft gemotiveerd.

Fietsonderdoorgang Tongersestraat

Met het bestemmingsplan ‘Fietsonderdoorgang Tongersestraat’ wil de gemeente de aanleg van een fietsonderdoorgang mogelijk maken in de Tongersestraat, tussen de Van Hornstraat en de Kapelweg in Boxtel. De gemeenteraad erkent dat het bestemmingsplan ingrijpende gevolgen heeft voor een drankenhandel die is gevestigd in het gebied. Het bestemmingsplan doorsnijdt haar percelen en leidt tot een veel kleiner bedrijfsperceel en daardoor tot een ernstige beperking van de bedrijfsactiviteiten. Hierdoor kan de drankenhandel de huidige bedrijfsvoering niet voortzetten. Toch is de gemeente van mening dat het bestemmingsplan aanvaardbaar is. Zij heeft doorslaggevend gewicht toegekend aan de verkeersveiligheid en toegankelijkheid. Naar het oordeel van de Afdeling bestuursrechtspraak heeft de gemeente de belangen van de drankenhandel onvoldoende betrokken in haar afweging. De gevolgen voor de huidige bedrijfsvoering van de drankenhandel en de bereikbaarheid van zijn perceel zijn ingrijpend. De ontwikkeling die het bestemmingsplan mogelijk maakt, wordt pas gerealiseerd nadat de eerste twee deelprojecten van het Maatregelenpakket zijn voltooid. Dit bestemmingsplan is daarmee afhankelijk van de verwezenlijking van de andere deelprojecten, terwijl het bestemmingsplan nu al gevolgen kan hebben voor de drankenhandel. Het bestemmingsplan is dan ook niet in overeenstemming met een goede ruimtelijke ordening.


Lees hier de volledige tekst van beide uitspraken van de Afdeling bestuursrechtspraak met zaaknummers 202100596/1 en 202100597/1 (Keulsebaan) en zaaknummer 202100599/1 (Fietsonderdoorgang Tongersestraat).